Post 27. Słuchane (październik).
1. Stock, Hausen & Walkman - Empty Box
2. Henry Cowell - Orchestal Works
3. Abdel Halim Hafez - Kady El Belag
4. Mary Halvorson - Illusionary Sea
5. Charlie Haden - Liberation Music Orchestra
6. Lee Ranaldo - In Virus Times
7. Shabaka - Perceive Its Beauty, Acknowledge Its Grace
8. Elliott Sharp & Reinhold Friedl - Anostalgia
9. Georgia Anne Muldrow - A Thoughtiverse Unmarred
10. Black Mountain Transmitter - Theory & Practice
11. Gastr del Sol - We Have Dozens of Titles
12. Luigin Nono - La lontananza nostalgica utopica futura
13. VA - Soul Jazz Records Presents - Black Fire! New
Spirits! Radical And Revolutionary Jazz In The USA 1957 -
1982
14. Nasebluten / Syndicate - Undesended Testicles
15. Kelli Hand - Detroit History Part 1
16. Shifted Phases - The Cosmic Memoirs Of The Late Great
Rupert J. Rosinthrope
17. aespa - Armageddon
18. Stock, Hausen and Walkman - Ventilating Deer
19. Stock, Hausen & Walkman - Stop!
20. YHWH Nailgun - 45 Pounds
21. The Third Eye Foundation - Little Lost Soul
22. Geordia Anne Muldrow - Umsindo
23. VA - Pi (OST)
24. Tsegué-Maryam Guèbrou - Éthiopiques 21: Ethiopia Song
25. Moor Mother - The Great Bailout
26. Kapela Gacoki - Polish Folk Music vol. 02
27. Miley Cyrus - Miley Cyrus & Her Dead Petz
28. Angela Davis - The Prison-Industrial Complex
29. Snooks Eaglin - Heavy Juice
30. Miriam Makeba - The Guinea Years
31. VA - Honeybeat: Groovy 60s Girl-Pop
32. VA - Sound Unbound: Excerpts and Allegories from the Sub
Rosa Catalog
33. VA - Music for Pussycats
34. Ewa Braun - Esion
35. Molly Nilsson - Un-American Activities
36. Molly Nilsson - Extreme
37. Mołr Drammaz - Boazeria
38. VA - Tresor Compilation Volume 7
39. John Coltrane - Africa/Brass
40. Alva Noto - Transform
41. Dwoogie - Secrets of the 80s: The Power Ballad
42. DJ Bubble-B - Bubblemix vol. 1
43. Godflesh - Purge
44. Coil - Musick To Play In The Dark²
45. Muslimgauze - Beirut Transister
46. Niski Szum - Songs From The Woods
47. Aesop Rock - Black Hole Superette
48. Dark Morph - Dark Morph
49. 周杰倫 - Jay
50. Iga Cembrzyńska & Session 72 - Four Dialogues with
Consciensce
51. Oval - Wohnton
52. Retro Sex Galaxy - Le Bootlegoue Parisien
53. Anthony Braxton - Time Zones
54. Max i Kelner - Tehno Terror
55. Godflesh - Messiah
56. Siksa - Stabat Mater Dolorosa
57. Velvet Underground - Peel Slowly and See
58. Dub Syndicate - The Pounding System (Ambience in Dub)
59. Tyondai Braxton - HIVE1
60. Ornette Coleman - Body Meta
61. VA - Heavenly Éthiopiques
62. Eiko Ishibashi and Jim O'Rourke - Pareidolia
63. Annie Hardy - Rules
64. 52UM - SUPEREGO
65. Iannis Xenakis - Works for large orchestra, Volume 1.
66. Snooks Eaglin - Live in Japan
67. Apteka - Apteka
68. Apteka - Menda
69. Elliott Sharp with Mary Halvorson and Marc Ribot - Err
Guitar
70. Eiko Ishibashi - Antigone
71. Ornette Coleman - Dancing in Your Head
72. Luc Ferrari - Cellule 75
73. Henri Chopin - la plaine des respires
74. Eiko Ishibashi - I'm Armed
75. Shellac - At Action Park
76. Godflesh - Songs Of Love And Hate
77. Cattle Decapitation - The Anthropocene Extinction
78. Jim O'Rourke - Simple Songs
79. The Lounge Lizards - The Lounge Lizards
80. Sonic Youth - NYC Ghosts & Flowers
81. THCulture - Trance Human Culture
82. Psychic TV - Beyond Thee Infinite Beat
83. Ornette Coleman, Jordan McLean, Amir Ziv, Adam Holzman –
New Vocabulary
84. Von Spar, Eiko Ishibashi, Joe Talia, Tatsuhisa Yamamoto
- Album I
85. Neneh Cherry - Broken Politics
86. Ornette Coleman - On Human Feelings
87. Luc Ferrari - Atelier De Libération De La Musique
88. Bill Frisell / Vernon Reid - Smash & Scatteration
89. Cattle Decapitation - Monolith of Inhumanity
90. Philippe Besombes - Libra
91. Mary Halvorson - Away With You
92. Eiko Ishibashi - Imitation of Life
93. Maryanne Amacher - Sound Characters (Making The Third
Ear)
94. Hildegard of Bingen - A Feather On The Breath Of God
95. Rinus van Alebeek & Michał Libera - Populista
presents... Chambers 
96. Zbigniew Karkowski & Lin Zhiying - Switch
97. Aespa - MY WORLD
98. Hildegard of Bingen - Laudes De Sainte Ursule
99. Oval - RINGTONES II
100. Brutal Truth - Need to control
101. David Grubbs - Creep Mission
102. Karate - The Bed Is in the Ocean
103. Gastr del sol - The serpentine similar
104. David Grubbs - Prismrose
105. Apteka - Od pacyfizmu do ludobójstwa
106. Apteka - Psychedelic Underground
107. Keith Rowe - Harsh
108. Tsege Mariam Gebru - Spielt Eigene Kompositionen
109. John Coltrane - Africa/Brass
110. Eiko Ishibashi - Carapace
111. Yvette Young - Acoustics EP
112. Jesu - Conqueror
113. Morphine - Yes
114. Cristian Vogel - Busca Invisibles
115. Neurosis - Through Silver in Blood
116. 2814 - Rain Temple
117. Sleep Token - Even in Arcadia
118. Fred Frith Guitar Quartet - Upbeat
119. Gérard Grisey - Quatre chants pour franchir le seuil
120. Primus - Brown Album
121. Eiko Ishibashi - Evil Does Not Exist
122. VA - Concrete Poetry (Stedelijk Museum, Amsterdam,
1970)
123. Fred Frith - Guitar Solos
124. Mary Halvorson - Artlessly Falling
125. Sarin Assault - Da Police Da Beast
126. 鄧紫棋 - T.I.M.E
127. Maurizio Pollini - Bach, The Well-Tempered Klavier I
128. 2814 - 新しい日の誕生
Posted on: 2025-11-01
Post 26. Słuchane (wrzesień).
1. Muslimgauze - Fedayeen
2. Zoviet France - Just an Illusion
3. Tinariwen - The Radio Tisdas Sessions
4. Georgia Anne Muldrow - A Thoughtiverse Unmarred
5. Kaki King - Dreaming of Revenge
6. Gabriele Emde - Die Natur der Klänge - Neue Musik für
Harfe 
7. Elliott Sharp - The Velocity Of Hue
8. Rongwrong - The Story of Alfons Czahor
9. Captain Beefheart And The Magic Band - Clear Spot
10. VA - Classic Delta and Deep South Blues from Smithsonian
Folkways
11. Mary Halvorson, Reuben Radding, Nate Wooley -
Crlacklenob
12. Miriam Makeba - A Promise
13. KEN Mode - NULL
14. Meshuggah - I
15. Cibo Matto - Super Relax EP
16. Genesis P. Orridge & Stan Bingo - What's History
17. Chelsea Wolfe - She Reaches Out To She Reaches Out To
She
18. Grimes - Visions
19. aespa - Armageddon
20. Albert Ayler - Spiritual Unity
21. Thelonious Monk - The Transformer
22. Chico Buarque - Construção
23. Miasto Nie Spało - Pieśni Żałobne I-VII
24. Björk - Post
25. Scott Walker - Scott 3
26. Shellac - To All Trains
27. Cornelius Cardew - Works 1960-70
28. modest by default - Hegumen (服務和保護)
29. VA - Dreamy Harbor (Tresor)
30. VA - The Best of Frenchcore 3
31. Manuel Mota - Quartets
32. Godflesh - Pure
33. Surgeon - Tresor '97 CD1: Basictonalvocabulary
34. Surgeon - Tresor '97 CD2: Balance
35. Surgeon - Tresor '97 CD3: Force + Form
36. Octave One Feat. Random Noise Generation - Off The Grid
37. David Grubbs - An Optimist Notes The Dusk
38. Nicolas Jaar - Nymphs
39. Kae Tempest - Everybody Down
40. Immortal Technique - Revolutionary Vol 2
41. zdechły osa - and destroy
42. Arditti Quartet - Brian Ferneyhough - Complete Works For
String Quartet & Trio
43. Henry Threadgill's Zooid - Pop Start The Tape, Stop
44. VA - Rough Guide to African Guitar Legends
Posted on: 2025-10-01 
Post 25. Słuchane (sierpień).
1. modest by default - APLOMB (للعدو: ولا حتى العدل)
2. Robert Wyatt - Radio Experiment, Rome February 1981
3. VA - Music for Pussycats
4. Martyna Basta - Making Eye Contact With Solitude
5. Judee Sill - Heart Food
6. Miriam Makeba - Homeland
7. Dagmar Krause - Tank Battles - The Music of Hanns Eisler
8. Pigeons du Sable - Gnawa Chants from Morocco
9. Skowyt duszy psa - Urdoxa
10. Cibo Matto - Viva! La Woman
11. Mooe Mother & billy woods - BRASS
12. 52UM - SUPEREGO
13. Mr. Bungle - The Raging Wrath of the Easter Bunny Demo
14. Dagmar Krause - Supply and Demand
15. Aesop Rock - Black Hole Superette
16. Henry Cow - Western Culture
17. Kaki King - Dreaming of revenge
18. Shanghai Philharmonic Chorus - Phoon: Symphonic Works
19. Anthony Braxton - Elements Of Surprise
20. Cristian Vogel - Body Mapping
21. Future Beat Alliance - Beginner's Mind
22. Genital Shame - Chronic Illness Wish
23. VA - The African Guitar Box LP1
24. VA - The African Guitar Box LP2
25. VA - The African Guitar Box LP3
26. VA - The African Guitar Box LP4
27. VA - The African Guitar Box LP5
28. Diamanda Galás - The Sporting Life
29. Ella Jenkins - You'll Sing a Song and I'll Sing a Song
30. VA - Artificial Intelligence (Warp)
31. Fred Frith - Step Across The Border
32. Tim Minchin - Apart Together
33. Smar SW - Samobójstwo
34. Mastodon - Cold Dark Place
35. Fred Frith - Cheap At Half The Price
36. Covet - technicolor
37. Ivo Perelman & Elliott Sharp - Artificial
Intelligence
38. Ensemble Of The Bulgarian Republic - Music of Bulgaria
39. David Grubbs - Primrose
40. Bill Frisell - The Intercontinentals
41. Mary Halvorson - Meltframe
42. Katarzyna Krakowiak - Making the walls quake as if they
were dilating
43. Karolina Ossowska, Mikołaj Pałosz, Ralf Meinz - La
sonata in sol minore al terzo suono
44. Henry Cow - Leg End
45. Kim Gordon - No Home Record
46. Madonna - Confessions On A Dance Floor
47. Mos Def & Talib Kweli - Mos Def & Talib Kweli
Are Black Star
48. Sun Ra and his Arkestra - Cosmo Sun Connection
49. Gastr del Sol - We have Dozens of Titles
50. Cristian Vogel - Rescate 137
51. God - The Anatomy Of Addiction
52. Coil - Horse Rotorvator
53. Carla Bley - Big Band Theory
54. Godflesh - In Al Languages
55. JPEGMAFIA - I LAY DOWN MY LIFE FOR YOU
56. Dieb13 - Restructuring
57. Shellac - Dude Incredible
58. THCulture - PSYOP
59. Godflesh - Messiah
60. Mac Quayle - Mr. Robot - Volume 2 (Original Television
Series Soundtrack)
61. Chelsea Wolfe - Apokalypsis
62. Mołr Drammaz - W Koncu!
63. Karate - Unsolved
64. Liturgy - H.A.Q.Q.
65. Skeleton Crew - Learn to Talk / The Country of Blinds 
Posted on: 2025-09-21
Post 24. Słuchane (lipiec).
1. Billie Holiday - The Complete Billie Holiday
2. Lisa Streich - Augenlider
3. Aesop Rock - Float
4. VA - Music from Saharan Cellphones Vol. 1
5. Anna Von Hausswolff - Singing From The Grave
6. Coil - CSO 14, City Hall, Dublin, 2004-10-23
7. Aesop Rock - Black Hole Superette
8. David Grubbs - Rickets and Scurvy
9. Godflesh - Purge
10. Napalm Death - Smear Campaign
11. Amirtha Kidambi & Lea Bartucci - Phase Eclipse
12. Against All Logic - 2012-2017
13. Against All Logic - 2017-2019
14. DARKSIDE - Nothing
15. Muslimgauze - Speaking With Hamas
16. Fugazi - End Hits
17. Future Beat Alliance - Disconnected
18. Cut Hands - Afro Noise I (Volume 3)
19. David Byrne - American Utopia
20. Ewa Braun - Sea Sea
21. Extra Life - Dream Seeds
22. Homomilitia - Homomilitia
23. Curse Of The Golden Vampire - Mass Destruction
24. Anton Webern - Complete Works
25. Biosphere - Substrata
26. Prince - Purple Rain
27. Third Eye Foundation - I Poo Poo on Your Joo Joo
28. Autechre - Amber
29. modest by default - THE CURSE OF COLONIALISM I
30. Maurizio Pollini - Notturni
31. Grimes - Art Angels
32. VA - Digitalhut Noisecore Vol. 1
33. Cornelius Cardew - Consciously
34. Karate - Karate
35. VA - Tresor Compilation Volume 12 (Illumination)
36. Kristen - Stiff Upper Worlds
37. Henry Cowell - The Piano Music of Henry Cowell
38. Gavin Bryars - Jesus' Blood Never Failed Me Yet
39. William S Burroughs - Nothing Here Now But The
Recordings
40. Siekiera - Nowa Aleksandria
41. Smar SW - Samobójstwo
42. Fugazi - 13 Songs
43. Psychic TV - Force The Hand Of Chance
44. Xiangyu - A Single Spark
45. Xiangyu - Bombard the Headquarters
46. Kneecap - Fine Art
47. Godflesh - Slavestate
48. Autechre - Sign
49. Tyler, The Creator - DON'T TAP THE GLASS
50. Lupe Fiasco - Tetsuo & Youth
51. Skeleton Crew - Learn To Talk / The Country Of Blind
52. Plant43 - Live at Tresor 14.03.2025
53. Talking Heads - More Songs About Buildings And Food 
54. Noel Akchote - Alike Joseph
55. Nick Drake - Pink Moon
56. John Fahey - The Transfiguration Of Blind Joe Death
57. Lupe Fiasco - DROGAS Light
58. Godflesh - Streetcleaner
59. Noel Akchote - So Lucky
60. Immortal Technique - Revolutionary Vol 1.
61. Lupe Fiasco - Lasers
62. X-102 - Discovers the rings of Saturn
63. modest by default - SEMIOTICS (幽灵是巨大的)
Posted on: 2025-07-31
Post 23. Inżynieria głodu - od niedoboru do
ludobójstwa. Izraelska wojna kaloryczna przeciwko
Palestyńczykom.
Coraz częściej rozmawiam z bliskimi osobami o
psychologicznych skutkach życia w czasach streamowanego
24/7 ludobójstwa. Ludobójstwo nie jest zaskakujące dla
nikogo, kto wie cokolwiek o projekcie politycznym
Izraela i jego historii. Ale skala, bezczelność,
przemoc, perfidia  i samobójcza uporczywość
ludobójstwa są szokujące. Opieszałość reakcji tak wielu
społeczeństw na całym świecie też szokuje, nawet jeśli
wziąć poprawkę na to, że media ciężko na nią pracują.
Szokuje też postawa elit politycznych, nie dlatego, że
można się po nich spodziewać czegokolwiek dobrego, ale
dlatego, że nawet ich atletyczna hipokryzja nie
wystarcza, by zmusić większość z nich do
przeciwstawienia się izraelskiej machinie śmierci, a
często nawet do mówienia o największej zbrodni naszych
czasów.
Systematyczne zagładzanie Gazy to jeden z najdokładniej
udokumentowanych przypadków zbrodni głodowych w
nowożytnej historii. Alex de Waal w tekście „Jak mierzyć
głód” opisuje, jak Izrael wykorzystuje brak
bezpieczeństwa żywnościowego jako broń w ramach
„humanitarnego” paradygmatu kontroli, przekształcając
głód z klęski naturalnej w narzędzie ludobójstwa.
Opracowana w Somalii na początku XXI wieku Zintegrowana
Klasyfikacja Bezpieczeństwa Żywnościowego klasyfikuje
kryzysy w pięciu fazach. Faza 3 (kryzys) zaczyna się,
gdy pojawia się ostre niedożywienie. Kolejne fazy to już
tylko śmierć i coraz więcej śmierci.
Obecna klęska jest kontynuacją prowadzonej od dekad
polityki głodowej. Doradca premiera Olmerta zalecał w
2006 roku by „Wsadzić Palestyńczyków na dietę, ale nie
dopuścić, by umierali z głodu”. Po Powodzi Al-Aksa
Izrael stopniowo eskalował swoją politykę głodu. 
Izraelski protokół głodowy działa poprzez cztery
powiązane ze sobą mechanizmy
1. Precyzja kaloryczna: Od 2007 izraelska agencja COGAT
egzekwowała politykę „czerwonych linii”, obliczając
minimalne zapotrzebowanie kaloryczne (2279 kcal/dzień),
by utrzymać Palestyńczyków przy życiu, jednocześnie
ograniczając wartości odżywcze. Import żywności
ograniczano do produktów jak zwykły hummus (wersje z
dodatkami zakazane) poprzez celowo niejasne dyrektywy.
2. Architektura blokady: Po październiku 2023 r. Izrael
zastąpił to całkowitą blokadą. Dostawy pomocy spadły do
<20% poziomu sprzed wojny, niszcząc system
żywnościowy UNRWA, który żywił 80% mieszkańców. Do
grudnia 2023 93% mieszkańców Strefy Gazy dotknęła faza
3+ braku bezpieczeństwa żywnościowego. De Waal opisuje
to jako "rekord świata".
  
3. Tuszowanie danych: Gdy badania IPC w listopadzie 2023
wykazały 17% populacji w Fazie 5 („katastrofa”), Izrael
i USA zablokowały raporty. Urzędnicy USAID ukryli dane
wykazujące przekroczenie progów głodowych, a Izrael
zlikwidował resort zdrowia w Gazie – jedyną instytucję
monitorującą śmiertelność.
4. Militaryzacja pomocy: W 2025 r. Izrael zastąpił
dystrybucję ONZ (400 punktów wydawania żywności)
„Fundacją Humanitarną Gazy” (GHF) – czterema
zmilitaryzowanymi centrami otwartymi 10 minut dziennie.
Zdjęcia satelitarne pokazują, że ośrodki GHF są
zintegrowane z infrastrukturą IDF, tworząc śmiertelne
wąskie gardła. Palestyńczycy giną dziesiątkami każdego
dnia, próbując dostać się do GHF. Ponad połowa populacji
Strefy Gazy jest w czwartej fazie głodu, a prognoza na
najbliższe dni szacuje, że wskaźnik podniesie się do
ponad 80%.
De Waal stawia tezę, że głód to coś, co ludzie sobie
wzajemnie robią i opisuje szerokie spektrum dowodów na
ludobójcze zamiary Izraela 
Blokada Izraela eliminuje alternatywy przetrwania
dostępne w innych klęskach głodu. Palestyńczycy nie mają
dostępu do "dzikiej" żywności" bo Izrael systematycznie
zniszczył tereny rolnicze. Palestyńczycy nie mają
pieniędzy, bo przelewy do nich są blokowane.
Palestyńczycy nie mogą uciec w poszukiwaniu żywności z
powodu oblężenia. Tworzy to "laboratorium głodu".
De Waal opisuje izraelską zbrodnię jako najprecyzyjniej
zaplanowany głód w nowożytnej historii "drobiazgowo
monitorowane, matematycznie skalibrowane masowe
zagładzanie".
Posted on: 2025-07-23
 
Post 22. Powaga oporu.
Powódź Al-Aksa
w październiku 2023 roku nie tylko dokonała wyłomu w murze
getta, lecz także na trwałe naruszyła globalny system
relacji politycznych, zdominowany przez hegemonię Stanów
Zjednoczonych. Mimo aktywnego tłumienia głosów
domagających się wyzwolenia Palestyny – a w szerszym
kontekście, wyzwolenia całej ludzkości – na całym świecie
rośnie liczba osób poważnie zaangażowanych w walkę z
globalnym systemem wyzysku i zbrodni. Z każdą
demonstracją, z każdą inicjatywą organizowaną przez coraz
szersze grono organizacji socjalistycznych i grup
politycznych ciążących ku socjalizmowi przybywa poważnych
osób aktywistycznych. Coraz więcej osób rozumie, że „stałą podstawą naszej walki politycznej pozostaje
całokształt naszych żądań”
(Róża Luksemburg).
Palestyński
opór
jest
pod
wieloma
względami bezprecedensowy. Jego heroiczna walka toczy się
na oczach całego świata – o ile tylko nie odwracamy
wzroku. Jednocześnie ma on swoje historyczne analogie: czy
to w zmaganiach Chińczyków z japońską okupacją w latach
30. i 40. XX wieku, czy w antykolonialnych powstaniach w
Indiach i Afryce. Przymusowe wysiedlenia, masowe mordy,
przemoc osadnicza – świat otrzymuje dziś przyspieszony
(choć wciąż zbyt powolny!) kurs oporu wobec
systematycznego wymazywania całych społeczności w imię
rasistowskiej ideologii dominacji.
Syjonistyczna
doktryna
Żabotyńskiego,
zakorzeniona
głęboko
w historii europejskiego kolonializmu, stanowi kolejne
odzwierciedlenie tej samej tradycji: militarystycznej
hegemonii i cynicznego wykorzystywania kolaborantów w celu
łamania oporu oraz narzucania siłą podporządkowania.
W
autobiograficznej powieści "The Thorn and the Carnation"
Yahya Sinwar, jeden z przywódców Hamasu, opisywał gruzy
Strefy Gazy jako symbol oporu i nieugiętości. Ponad 60
tysięcy ofiar izraelskiej kampanii eksterminacyjnej to
jedynie liczba ciał, które przeszły przez kostnice. Jeśli
chodzi o rzeczywistą skalę śmiertelności, bardziej
wiarygodne są szacunki z analizy opublikowanej w The Lancet
w lipcu 2024 roku. Podczas gdy oficjalne dane Ministerstwa
Zdrowia Strefy Gazy mówiły wówczas o 37,4 tysiącach ofiar,
badanie wskazywało, że rzeczywista liczba zabitych może
sięgać 186 tysięcy.
Nawet
te
dane
należy
jednak
uznać za konserwatywne, ponieważ od czasu publikacji
izraelska machina śmierci znacząco zintensyfikowała swoje
działania. Przyjmując ostrożne szacunki osób autorskich
badania, można mówić o blisko 320 tysiącach ofiar. To tak,
jakby z populacji Lublina pozostało jedynie 28 tysięcy
osób - tyle, ile obecnie mieszka w Łowiczu. W
rzeczywistości liczba ofiar jest znacznie wyższa, po
prostu nie mamy lepszej metodologii jej szacowania.
Skala
zniszczeń
materialnych
również
szokuje
i bywa określana jako "niespotykana w historii". Strefa
Gazy jest bardziej zniszczona niż Mariupol, bardziej niż
Aleppo, bardziej niż Drezno pod koniec drugiej wojny
światowej, porównywalnie jedynie z Hiroszimą i Nagasaki,
na które alianci zrzucili bomby atomowe.
Gdy
piszę
te
słowa
toczą
się rozmowy o zawieszeniu broni, ale nikt rozsądny nie
wierzy dziś, że Izrael prowadzi je w dobrej wierze.
Mimo
niewyobrażalnej
skali
zbrodni,
która
wstrząsnęła każdym, kto nie podjął decyzji pozostania
obojętnym przechodniem, oraz mimo zabicia niemal
wszystkich znanych przywódców Hamasu, Izrael nie osiągnął
swoich celów militarnych ani nie zbliżył się do ich
realizacji. Oficjalne cele izraelskiej kampanii wojennej
były jasno określone: likwidacja Hamasu oraz powrót jeńców
wojennych do domów. Żaden z tych celów nie został
zrealizowany.
Rząd
izraelski
deklarował
również
chęć
zapobieżenia przyszłym atakom ze strony Strefy Gazy oraz
rozwiązanie kwestii palestyńskiej. Tymczasem palestyński
ruch oporu nadal prowadzi działania przeciwko okupantowi.
Każda operacja jest drobiazgowo zaplanowana i wykonana z
precyzją, a bojownicy, wycofują się do tuneli i
dokumentują swoje akcje, tworząc materiały, które kiedyś
staną się kanwą filmowych scenariuszy.
Izraelska
kampania
militarna,
wraz
z
eskalacją ataków na coraz więcej państw regionu, nie tylko
nie przyczyniła się do rozwiązania konfliktu
palestyńskiego, ale pogłębiła destabilizację polityczną w
regionie i na świecie.
O
niemożności osiągnięcia strategicznych celów Izraela
analitycy mówili od pierwszych dni ludobójczej kampanii.
Sami Izraelczycy (jak np. Ilan Pappé) od dawna wskazują,
że syjonistyczny projekt polityczny zawiera w sobie
zalążek samozniszczenia. Doktryna Żabotyńskiego,
przedstawiona w eseju "O żelaznym murze" z 1923 roku,
zakłada, że "kolonizacja syjonistyczna musi albo ustać,
albo trwać niezależnie od ludności tubylczej - za żelaznym
murem, którego ludność tubylcza nie może przełamać".
Ta
koncepcja
całkowitego
militarnego
i
politycznego podporządkowania sąsiadów, podobnie jak inne
hegemoniczne doktryny ekspansywne w historii, stoi, jak
ujęła to Progressive International w rezolucji z
października 2023 roku, "w sprzeczności z historyczną
tendencją ku postępowi i wyzwoleniu". Żabotyński wprost
wzywał do zniszczenia wszelkich nadziei Arabów związanych
z uniknięciem przekształcenia historycznej Palestyny w
"państwo żydowskie".
Powódź
Al-Aksa
zrobiła
wyłom
w
murze izraelskiej hegemonii, a brutalna kampania odwetowa
– będąca odpowiedzią na powstanie w palestyńskim getcie –
jedynie poszerza tę szczelinę. Izrael uparcie trwa przy
rozwiązaniach militarnych, odrzucając możliwość
dyplomatycznego wyjścia z narastającego kryzysu.
Źródłem
tego
kryzysu
nie
są
Arabowie, lecz sam syjonizm, który podobnie jak niegdyś
nazistowska ideologia "przestrzeni życiowej" nosi w sobie
zarzewie własnego zniszczenia. Mimo spektakularnych
sukcesów taktycznych (zabójstwo przywódcy Hezbollahu
Hassana Nasrallaha, masakra pagerowa, likwidacja
dziesiątek jeśli nie setek dowódców regionalnego ruchu
oporu) wizja Netanjahu dotycząca całkowitej przemiany
politycznego krajobrazu Bliskiego Wschodu wydaje się dziś
bardziej odległa niż kiedykolwiek.
Dążenie
do
osiągnięcia
absolutnego
bezpieczeństwa
poprzez absolutną dominację spełzło na niczym. Kampania
irańska pokazała słabość obrony przeciwrakietowej Izraela.
Jemeńczycy z Ansarallah, a nawet palestyńska partyzantka
nadal strzelają rakietami w stronę ziem okupowanych. 
Kolonialna
strategia,
zapożyczona
z
europejskiej
tradycji, polegająca na otaczaniu się buforowym
pierścieniem słabych, kontrolowanych państw, powtarza cykl
życia swoich poprzedników. Ta polityczna konstrukcja jest
fundamentalnie niestabilna, a nieustanne wojny i represje
nieuchronnie prowadzą do upadku reżimów kolonialnych.
Palestyna
dziś
żyje
w
sercach
i umysłach milionów ludzi na całym świecie. Tej globalnej
solidarności nie są w stanie złamać kolejne próby
pacyfikacji globalnego ruchu oporu i solidarności: czy to
przez uznanie Palestine Action za "organizację
terrorystyczną" w Wielkiej Brytanii (przypomnijmy, że
Nelson Mandela przez dziesięciolecia figurował na
podobnych listach), brutalne tłumienie protestów w
Niemczech, zatrzymanie "Marszu do Gazy" przez rząd Egiptu,
czy systematyczną penalizację palestyńskiej tożsamości
przez technologicznych gigantów.
Wydarzenia
takie
jak
ostatnio
usunięcie
konta Mosaby Abu Tohy na Substacku i aktywne,
systematyczne tłumienie narracji propalestyńskich w
mediach społecznościowych pokazują pilną potrzebę
przyspieszenia migracji globalnej internetowej wioski na
niezależne platformy technologiczne. Prowadzenie
propagandy wyzwoleńczej na forach kontrolowanych przez
przeciwników wyzwolenia całej ludzkości zawsze było
trudne. Akcja Socjalistyczna w szczytowym momencie
osiągała blisko milion interakcji na Twitterze przy
połowie obecnej liczby obserwujących. Dziś, dzięki
systematycznemu tłumieniu progresywnych treści przez
technooligarchów dziś mamy jedynie ułamek zasięgów z epoki
przed Elonem Muskiem.
Niepokoi
mnie,
że
w
zalewie
medialnego szumu i w migotliwości algorytmów
społecznościowych, możemy stracić z oczu fundamentalny
(polityczny!) cel naszego ruchu. Jednak równocześnie
dostrzegam powody do nadziei.
Nasza
zdolność
do
pielęgnowania
kultury
politycznego dialogu stale rośnie. Zaangażowanie w
działania charytatywne czy performatywne formy aktywności
politycznej nie odciągają nas od sedna sprawy, lecz
stanowią jej uzupełnienie.
Trwajmy
w
krytycznej
czujności,
ale
nie dawajmy się pesymizmowi. Odpowiadajmy na palestyńskie
apele o solidarność z powagą, na jaką zasługują i z
powagą, jaką sami Palestyńczycy pokazują światu.
Militarna, finansowa, technologiczna i kulturowa machina
dominacji i tłamszenia demokratycznych aspiracji ludzkości
musi zostać rozmontowana. W jej miejsce musi powstać
zorganizowana sieć solidarności i troski. Palestyna BĘDZIE
wolna!
Posted on: 2025-07-06
Post 21. Słuchane (czerwiec).
1. Krzak Owocowy - Selected Works - Volume I
2. Martin Küchen - Utopia
3. Immortal Technique - Revolutionary Vol. 2
4. Dwoogie - Ortolan Masticatrix
5. VA - Fluxus Anthology: A Collection of Music and Sound
Events
6. Carla Bley - Big Band Theory
7. Zdechły Osa - and destroy
8. John Cale, Tony Conrad, Angus MacLise, Sterling Morrison,
Terry Jennings, New York Fire Department - Inside the Dream
Syndicate Volume III: Stainless Gamelan
9. The Third Eye Foundation - Ghost
10. Marianne Faithfull - Strange Weather
11. Little Simz - Thief
12. Wu Tang Clan - Black Samson, the Bastard Swordsman
13. Miley Cyrus - Something Beautiful
14. Noel Akchote - Alike Joseph
15. Ergo Phizmiz - Illegal Art Compilation
16. Placebo - Without you I'm nothing
17. Khanate - Things Viral
18. Ścianka - Statek Kosmiczny
19. Brutal Truth - Extreme Conditions Demand Extreme
Responses
20. Godflesh - Pure
21. Cattle Decapitation - Terrasite
22. Final - 2
23. Flanger - Outer Space/Inner Space
24. God - The Anatomy of Addiction
25. DJ Spooky & The Freight Elevator Quartet - File
Under Futurism
26. Can - Landed
27. Syndicate - Prisoners of War
28. Sarin Assault - Sarin Assault EP
29. Techno Animal - Ghosts
30. Elliott Sharp - Velocity of Hue
31. Mary Halvorson Septet - Illusionary Sea
32. Coil - The Ape Of Naples
33. Lê Quan Ninh - Le Ventre Negatif
34. Alice Coltrane - World Galaxy
35. Olivier Messiaen - Turangalila
36. Trans Am - Trans Am
37. Mold Drammaz - "Tu!" (silesian familijo plądrofono)
Posted on: 2025-07-01
Post 20. Słuchane (maj).
1. Anthony Braxton - For Alto
2. Amirtha Kidambi's Elder Ones - From Untruth
3. Kim Gordon - The Collective
4. Chelsea Wolfe - Unknown Rooms: A Collection of Acoustic
Songs
5. Stock, Hausen & Walkman - Hairballs
6. Cristian Vogel - Specific Momentific
7. Mdou Moctar - Funeral for Justice
8. Little Simz - NO THANK YOU
9. Genital Shame - Gathering My Wits
10. Clara Maïda - In Corpore Vili
11. Clara Iannotta - A failed entertainment werke 2009-2014
12. The Ex & Brass Unbound - Enormous Door
13. Stare Taśmy - Kryzys Czytelnictwa
14. Extra Life - Secular Works
15. Mdou Moctar - Afelan
16. The Ex - If Your Mirror Breaks
17. Mary Halvorson - Away With You
18. Anna von Hausswolff - Singing From The Grave
19. Maryanne Amacher - Sound Characters (Making The Third Ear)
20. Z'EV - Heads & Tales
21. Gil Scott-Heron & Brian Jackson - Winter in America
22. VA - Annex 3 (Tresor)
23. The Third Eye Foundation - Little Lost Soul
24. Zoviet France - Just an Illusion
25. Biosphere - Substrata
26. Joey Beltram - Classics
27. N.W.A - Greatest Hits
28. Robert Johnson - Red Hot Blues (The Blues Collection Vol.
6)
29. SIKSA - Stabat Mater Dolorosa
30. Psalm Zero - The Drain
31. Dorota - Wolne
32. Cristian Vogel - Fase Montuno
33. Bomba w torcie - Anarchia 666
34. Cut Hands - Festival Of The Dead
35. THCulture - Trance Noise Voice
36. Amirtha Kidambi's Elder Ones - New Monuments
37. Chelsea Wolfe - She Reaches Out To She Reaches Out To She
38. Księżyc - Księżyc
39. God - Possession
40. Backxwash - Only Dust Remains
41. Yoko Ono - Onobox
42. Stereolab - Instant Holograms On Metal Film
43. Nurse With Wound - Who Can I Turn to Stereo
44. Gastr Del Sol - Camoufleur
45. A Perfect Circle - Eat The Elephant
46. Stereolab - Instant Holograms On Metal Film
47. Marc Ribot - Map of a Blue City
48. Gortky's Zygotic Mynci - Barafundle
49. Noël Akchoté - All I have to say
50. Sonic Youth - NYC Ghosts & Flowers
51. Ashnikko - DEMIDEVIL
52. JPEGMAFIA - Black Ben Carson
53. Anthony Braxton - Beyond Quantum
54. Beyoncé - Lemonade
55. VA - Guitarrorists
56. Püdelsi - Narodziny Zbigniewa: Püdelsi grają Düpą
57. Seun Kuti & Egypt 80 - Heavier Yet (Lays The Crownless
Head)
58. Miley Cyrus - Something Beautiful
59. Mac Quayle - Mr. Robot - Volume 1 (Original Television
Series Soundtrack)
60. Blonde Redhead - Melody of Certain Damaged Lemons
61. Pochwalone - Czarny War
Posted on: 2025-06-01
Post 19. Demonstracja "STOP izraelskiemu
ludobójstwu w Palestynie" (przemówienie)
Byłem dziś na demonstracji "STOP izraelskiemu
ludobójstwu w Palestynie". Miałem okazję powiedzieć kilka
słów. Mówiłem z głowy, więc tekst wygłoszony odpowiada temu,
co sobie napisałem w większości, ale nie dokładnie.
Przyjaciele wolnej Palestyny, to nie jest czas na
milczenie. Izrael realizuje swoją próbę ostatecznego
rozwiązania kwestii palestyńskiej. To nie jest moment na
powściągliwość i takt. To jest godzina prawdy, godzina
gniewu, godzina działania.
W Strefie Gazy dzieci umierają od bomb, ale też z
głodu. Z głodu! W XXI wieku, przy globalnych łańcuchach
dostaw, w epoce nadmiaru i technologii, dzieci są głodzone
na śmierć. Nie przez przypadek. Nie przez błąd. Nie przez
klęski żywiołowe. Izrael używa głodu jako broni masowej
eksterminacji! To jest zorganizowana eksterminacja całego
narodu.
Nadal bezczelni pytają, a co z "zakładnikami"? Co z
nimi? Od 7 października w samych izraelskich więzieniach
zginęło 70 więźniów. Szpitale, piekarnie, magazyny z
żywnością i lekami zamienione w ruiny. Izrael zupełnie
otwarcie buduje obozy koncentracyjne. Czy nie słyszycie echa
historii? W Jeninie – dyplomaci uciekają przed izraelskimi
kulami. W Libanie – cywile giną od dronów. Izrael zupełnie
otwarcie mówi o okupacji Syrii. To jest polityka
lebensraumu, niczym istotnym nieróżniąca się od
nazistowskiej!
Dzisiejsza zagłada też ma swoich sprawiedliwych wśród
narodów świata. Jemeńska blokada rzuca wyzwanie izraelskiej
arogancji. 
W Strefie Gazy dzieci i dorośli, całe rodziny umierają,
a świat patrzy i milczy. Ale my – my nie będziemy milczeć!
Nie możemy oddać tej sprawy organizacjom międzynarodowym,
które przeliczyły ludzkie życie na dolary. Nie możemy ufać
rządom, które udają neutralność, gdy finansują zbrodnie. Nie
możemy czekać!
Musimy się organizować. Masowo. Politycznie. Musimy
wychodzić na ulice, okupować instytucje globalnego systemu
zbrodni i protestować przeciwko nim, tworzyć instytucje
masowej polityki, solidarności i oporu. Musimy mówić jednym
głosem, że ludobójstwo nie przejdzie!
Jemen pokazał, że nawet mały naród może rzucić rękawicę
kolonialnej potędze, jeśli ma wiarę, moralność, honor i
masową organizację polityczną. Świat nie zmieni się przez
samotne sumienia. Zmieni się tylko przez masowy opór. Przez
kolektywną siłę. 
Nie uratują nas jednostki. Nie uratuje nas moralny gest
z kanapy. Nie uratuje nas mniejszościowa akcja bezpośrednia.
Uratuje nas skuteczna organizacja. Masowa. Uparta. Z odwagą
mówiąca prawdę. Bezlitosna dla obojętności.
Bo wolność nie przychodzi do samotnych. Wolność
przychodzi do zorganizowanych. Stań ramię w ramię z innymi!
Krzycz, działaj, twórz struktury oporu! Jeśli jeszcze nie
jesteście w jakiejś demokratycznej antysystemowej
organizacji dołączcie do jakiejś demokratycznej
antysystemowej organizacji albo, jeśli żadna z istniejących
Wam się nie podoba, załóżcie swoją. Jeśli będziemy z powagą
praktykować opór przeciwko systemowi i demokrację, spotkamy
się. Precz z systemem, który karmi się cierpieniem i
zbrodnią! Niech żyje ruch oporu! Niech żyje wolna Palestyna!
Posted on: 2025-05-25
Post 18. Dekryminalizacja, destygmatyzacja i
uznanie zamiast kar: dlaczego modele francuski i nordycki
zawodzą osoby pracujące seksualnie?
 Debata na temat regulacji pracy seksualnej w Polsce wciąż
marginalizuje głos samych osób wykonujących tę pracę oraz
ignoruje wnioski płynące z badań społecznych. Już ćwierć wieku
temu prof. Marian Filar, kierownik Katedry Prawa Karnego i
Polityki Kryminalnej UMK w Toruniu, zwracał uwagę, że komisja
kodyfikacyjna od lat lekceważy głos ekspertów. Stwierdził
wówczas: Sprawa jest dość prosta – należy zlikwidować
nieżyciowy artykuł kodeksu karnego, który penalizuje
sutenerstwo
.
13 maja br. kandydatka Nowej Lewicy w wyborach prezydenckich,
Magdalena Biejat, w rozmowie radiowej z Tomaszem Terlikowskim
(kiedy ten katolicki konserwatysta awansował do roli
"centrowego publicysty", nie zmieniając przy tym swoich
poglądów?) opowiedziała się za legalizacją pracy seksualnej.
Niestety, jednocześnie wyraziła poparcie dla modelu
francuskiego i zasugerowała, że warto rozważyć także model
nordycki. Tego typu stanowisko – ignorujące nauki społeczne i
postulaty środowisk walczących o prawa osób wykonujących pracę
seksualną – pozostaje, niestety, dość powszechne wśród części
polskiej lewicy.
Model francuski penalizuje tzw. sutenerstwo i inne formy
pośrednictwa, pozostawiając – przynajmniej teoretycznie – same
osoby świadczące usługi seksualne poza zakresem
odpowiedzialności karnej. Z kolei model nordycki kryminalizuje
klientów. Choć oba rozwiązania przedstawiane są często jako
kompromisowe czy wręcz „postępowe”, w rzeczywistości, z
perspektywy polityki pracowniczej, nie tylko nie rozwiązują
kluczowych problemów branży, ale wręcz je zaostrzają. Łączy je
wspólny mianownik: wzmacnianie roli państwa i aparatu przymusu
w obszarze, gdzie niezbędne są przede wszystkim realne prawa
pracownicze i zabezpieczenia socjalne. Dodatkowo oba modele
utrwalają stygmatyzujący i moralizatorski dyskurs, który
upupia osoby wykonujące pracę seksualną – i tak już zmagające
się ze społeczną stygmatyzacją.
Penalizacja tzw. sutenerstwa odbiera osobom pracującym
seksualnie możliwość legalnego zatrudnienia, z umową o pracę,
ubezpieczeniem społecznym czy prawem do urlopu i emerytury. W
efekcie są one zmuszone do funkcjonowania w szarej strefie,
skazane na niepewność ekonomiczną i całkowitą zależność od
łaski właścicieli lokali czy platform internetowych.
Nie mam nic dobrego do powiedzenia ani o zyskojadach, ani o
klientach. Jednak ani francuski model zakazujący pośrednictwa,
ani nordycka kryminalizacja popytu nie służą rzeczywistej
ochronie praw pracowniczych. Wręcz przeciwnie - oba
rozwiązania systemowo pogłębiają prekaryzację całego sektora.
Jak wynika z analizy Na celowniku wszystkich stron. Wpływ
policji na dostęp osób pracujących seksualnie do wymiaru
sprawiedliwości
 (European Sex Workers' Rights Alliance,
ESWA) z października 2024 roku, penalizacja zachowań
związanych z pracą seksualną nieuchronnie prowadzi do
policyjnych nalotów, kontroli dokumentów i nakładania
prewencyjnych grzywien. Na podstawie obszernego materiału
badawczego oraz licznych wywiadów z osobami dotkniętymi
skutkami kryminalizacji, autorki dowodzą, że system prawny
staje się narzędziem kontroli społecznej. Służy
dyscyplinowaniu, nadzorowaniu i monitorowaniu grup
społecznych, praktyk oraz tożsamości.
Przedstawianie problemów społecznych w kategoriach zagrożeń,
a nie wyzwań wymagających kompleksowych rozwiązań
politycznych, skutkuje pogłębianiem marginalizacji,
zaostrzaniem nierówności oraz ograniczaniem dostępu do opieki
zdrowotnej, wymiaru sprawiedliwości i innych podstawowych
usług.
Lewica, która tak chętnie oburza się na policyjną brutalność
i domaga się ograniczenia uprawnień mundurowych – w kwestii
pracy seksualnej nagle odkrywa w sobie duszę prawicowego
moralisty. Jej paternalistyczne, głęboko patriarchalne
podejście ("my wiemy lepiej, co dla was dobre") prowadzi do
kuriozalnej sytuacji: w imię "ochrony" osób pracujących
seksualnie z lubością ceduje się odpowiedzialność na policję.
Bo przecież ktoś musi ścigać klientów, przeszukiwać mieszkania
pod pretekstem "walki z sutenerstwem" (czytaj: inwigilować)
oraz wystawiać grzywny. Jakże wygodne to rozwiązanie dla
lewicowych purytan: można udawać troskę, nie proponując
żadnych realnych rozwiązań, jednocześnie zapewniając sobie
poklask konserwatywnej części komentariatu.
Problemem nigdy nie była sama praca seksualna! Prawdziwym
zagrożeniem jest system, który pod pozorem "ochrony" czy
"walki z handlem ludźmi" zmusza osoby wykonujące tę pracę do
nieustannych kontaktów z policją – instytucją, która w tej
relacji odgrywa rolę oprawcy, a nie obrońcy.
Funkcjonariusze, oczywiście, zamiast realnie chronić przed
przemocą, sami stają się jej głównym źródłem:
- konfiskują zarobki pod byle pretekstem („zabezpieczenie
dowodów”),
 
- szantażują migrantki groźbą deportacji („pomożemy, jeśli
zostaniesz informatorką”),
 
- stosują przemoc fizyczną („kontrola osobista” w policyjnym
radiowozie),
 
- uprawiają wymuszenia seksualne („albo współpracujesz, albo
zgłosimy twoją działalność do opieki społecznej”).
 
Najbardziej perwersyjne w tym całym układzie jest to, że im
bardziej państwo utrudnia legalne wykonywanie tej pracy, tym
większą władzę oddaje w ręce policji. Strach przed odwetem
skutecznie zniechęca do zgłaszania przestępstw – w końcu kto
uwierzy „zwykłej prostytutce”? W ten sposób system sam
generuje atmosferę bezkarności dla prawdziwych przestępców:
handlarzy ludźmi i klientów-stosujących-przemoc. I koło się
zamyka.
Kryminalizacja pracy seksualnej nie tylko utrwala
stygmatyzację, ale aktywnie cementuje społeczny ostracyzm.
Francuski model "walki z sutenerstwem" reprodukuje szkodliwy
stereotyp sex workerki jako bezrefleksyjnej "ofiary mafii" -
pozbawionej podmiotowości, której zeznań nie można traktować
poważnie. Z kolei model nordycki, kreując klienta na
"przestępcę z urzędu", wzmacnia patriarchalne sytuowanie osób
kupujących usługi seksualne w pozycji dominującej w relacji z
pracownicami.
W obu przypadkach osoby świadczące usługi seksualne są
sprowadzane do roli biernych przedmiotów prawa karnego -
pozbawionych głosu w dyskusji o regulacjach, które
bezpośrednio ich dotyczą. Pora skończyć z moralizatorstwem i
uznać osoby pracujące seksualnie za pełnoprawne podmioty życia
społecznego! Już dziś są przecież często świetnie
zorganizowane (kolektywy sex workerskie) i bardzo świadome
swoich potrzeb.
Najbardziej uderza jednak selektywność tego wykluczenia:
podczas gdy białe, cisgenderowe kobiety mogą liczyć na pewną
(choć paternalistyczną) ochronę, to już migrantki, osoby trans
i osoby używające substancji psychoaktywnych zostają zupełnie
pozbawione jakiejkolwiek ochrony prawnej. Stają się idealnymi
ofiarami systemu: bez dokumentów, bez sieci wsparcia, bez
możliwości zgłoszenia przemocy na policję - bo przecież "same
się o to prosiły" (pamiętacie wypowiedź Leppera?). W ten
sposób kryminalizacja eskaluje: im bardziej stygmatyzuje się
pracę seksualną, tym bardziej naraża się osoby pracujące na
realne niebezpieczeństwo.
Obowiązujące regulacje prawne, oparte na logice
policyjno-karnej, skutecznie utrudniają – a niekiedy wręcz
uniemożliwiają – budowanie sieci wzajemnego wsparcia oraz
tworzenie związków zawodowych osób wykonujących pracę
seksualną. Strach przed konsekwencjami prawnymi działa jak
hamulec dla wszelkich publicznych inicjatyw mających na celu
negocjowanie lepszych warunków pracy czy organizowanie działań
zbiorowych.
pTymczasem doświadczenia krajów, które wprowadziły pełną
dekryminalizację (jak Nowa Zelandia), wyraźnie pokazują, że gdy
tylko znika miecz Damoklesa w postaci karalności, osoby
pracujące seksualne:
-  samodzielnie wypracowują skuteczne standardy
bezpieczeństwa,
 
-  zorganizowanymi działaniami ograniczają wyzysk ze strony
pośredników,
 
-  tworzą systemy zapewniające dostęp do opieki zdrowotnej i
pomocy prawnej.
 
Polityka wobec pracy seksualnej nie może być moralną krucjatą
– powinna stać się częścią spójnej polityki społecznej.
Zamiast zakazów i policyjnych nalotów potrzeba realnego
wsparcia: ubezpieczeń społecznych, regulacji minimalnych
stawek, dostępu do specjalistycznej opieki zdrowotnej etc. Bo
czy ktokolwiek jeszcze wierzy, że można "wyeliminować
prostytucję" zakazami, skoro nie udało się tego osiągnąć przez
ostatnie kilka tysięcy lat?
Jedyną rozsądną drogą jest pełna dekryminalizacja dobrowolnej
pracy seksualnej z prawem do pisemnych umów, zakładania
związków zawodowych i pełni zabezpieczeń socjalnych. To nie
rewolucja, a zwykła przyzwoitość: fryzjerzy, masażyści i
seksworkerzy zasługują na takie same prawa pracownicze.
Zamiast narażać osoby świadczące usługi seksualne na przemoc i
wyzysk, państwo powinno inwestować w edukację, mieszkalnictwo
i kompleksowe wsparcie dla osób w kryzysie.
Ani model francuski, ani nordycki nie sięgają sedna problemu
– czyli systemowej prekaryzacji i marginalizacji osób
pracujących seksualnie. Obie koncepcje opierają się na dobrze
znanej mieszance: moralnej paniki, policyjnej pałki i
politycznej hipokryzji. Zamiast wzmacniać prawa pracownicze i
oferować realne wsparcie socjalne, fundują represje w nowym
opakowaniu i nazywają to „postępem”.
Jeśli naprawdę zależy nam na poprawie sytuacji osób
świadczących usługi seksualne, porzućmy iluzję, że więcej
zakazów oznacza więcej bezpieczeństwa. Zamiast karać klientów
i ścigać pośredników, czas uznać pracę seksualną za to, czym
jest – formę pracy. A osoby ją wykonujące – za pracowników z
pełnym pakietem praw, ochrony i dostępu do instytucji, z
których inni korzystają bez wstydu i strachu. Inaczej
dekryminalizacja pozostanie jedynie sloganem – głośnym, ale
pustym.
Posted on: 2025-05-16
 
Post 17. Marek Chołoniewski nie służy
imperializmowi.
Koncertom
i
innym
wydarzeniom
artystycznym
organizowanym
przez
Marka
Chołoniewskiego
daleko
do bycia większością koncertów i wydarzeń artystycznych,
w jakich miałem okazję brać udział, ale na pewno są
jednym z większych podzbiorów tego zbioru, mniejszym
jedynie od zupełnie spontanicznych sytuacji typu granie
u siebie albo u kogoś w mieszkaniu, albo busking.
Awangarda ma złą prasę wśród ludzi politycznie
zaangażowanych i z dobrych powodów. Już w 1974 roku
Cornelius Cardew demaskował mit neutralności politycznej
awangardowej muzyki, dowodząc, że kompozytorzy utrwalali
ideologię i struktury imperializmu przez apolityczny
mistycyzm i formalistyczną abstrakcję. Wczoraj byłem na
koncercie zorganizowanym z okazji 20-lecia Polskiego
Stowarzyszenia Muzyki Elektroakustycznej (PSeME). W tym
poście postaram się pokazać, że droga artystyczna Marka
Chołoniewskiego jest przeciwieństwem imperialistycznej
produkcji kulturowej i choć nie ma etycznej produkcji,
konsumpcji i dystrybucji w kapitalizmie, można o niej
mówić jako o zaczątku niekapitalistycznego sposobu
robienia muzyki i szerzej sztuki w sposób analogiczny do
tego, w jaki produkcja towarowa czy merkantylizm były
zalążkiem kapitalizmu w epoce, która go
poprzedzała. 
Cardew
krytykował
Karlheinza
Stockhausena
jako
"burżuazyjną
ekstrawagancję"
oderwaną
od
materialnych
realiów klasy pracującej i służącą mistyfikacji struktur
władzy. "Gesang der Jünglinge" (1955–56) Stockhausena, z
jego ezoterycznymi eksperymentami elektronicznymi,
ucieleśniał ten rozdźwięk, traktując innowację jako cel
sam w sobie, a nie narzędzie wyzwolenia. Projekty
instytucjonalne i artystyczne Marka Chołoniewskiego nie
są gadatliwe w swojej politycznej wymowie, ale w
przeciwieństwie do nurtu awangardy krytykowanego przez
Cardewa kładą bardzo solidny nacisk na demokratyzację
tworzenia dźwięków choćby przez integrację otwartego
oprogramowania, otwartych licencji, partycypacyjnych
form sztuki i wreszcie, bardzo swobodnego traktowania
tytułów i hierarchii akademickich i artystycznych, bez
złudzeń, że jest się gdzieś poza nimi, ale w krytycznym
półdystansie od nich. Ogromna część wydarzeń
organizowanych przez Marka Chołoniewskiego jest darmowa,
a prawie wszystkie są w jakiś sposób dostępne
niepłacącej publiczności w formie wysokiej jakości
transmisji. Wszystkie te gesty wraz z ich stanowczością
i uporem podważają ekskluzywność praktyk awangardowych,
co odpowiada wezwaniu Cardewa, by sztuka służyła
społeczeństwu, a nie imperialistycznym hierarchiom.
Cardew potępiał kult „genialnego kompozytora”,
dowodząc, że postacie takie jak Stockhausen wzmacniały
indywidualizm, by osłabić zbiorowy opór. Praktyka
Chołoniewskiego burzy ten paradygmat. Jego zespoły, ale
też samo PSeME rozmywają hierarchie między kompozytorem
a wykonawcą, kompozytorem, a publicznością i
kompozytorem a wykonawcą, a wiele jego inicjatyw włącza
artystów z Globalnego Południa nie na zasadzie
festiwalowego tokenizmu, ale w duchu równości, wzajemnej
pomocy i solidarności wbrew imperialistycznej logice
dominacji kulturowej.
Krytyka
Cardewa
wobec
„inscenizowanego
anarchizmu”
Cage’a
znajduje
odbicie
w
odrzuceniu
przez Chołoniewskiego zachodniej hegemonii kulturowej.
"4'33"" Cage'a stało się symbolem eurocentrycznego
postmodernizmu, tymczasem koncerty PSeME, czy projekty
takie jak GrupLab są tak udaną jak to tylko możliwe po tej
stronie historii próbą wyobrażenia sobie nowych sposobów
bycia razem w graniu i słuchaniu. Centrując
marginalizowane historie i gesty, gdy rola słuchaczki na
widowni, czy pomocy technicznej nie jest podrzędna wobec
roli kompozytora i wykonawcy, artystyczny i
instytucjonalny output Marka Chołoniewskiego jest
odwrotnością kulturowej akumulacji odpadów i
bałwochwalstwa typowych dla imperialistycznych przemysłów
kulturowych. 
Cardew
porzucił
awangardowy
eksperyment
w
latach
70.,
by
tworzyć
świadome klasowo pieśni ludowe, głosząc, że „rewolucyjna
sztuka musi mówić jasno”. Nie wszystkie efekty tego zwrotu
były dobre. Antyintelektualizm nie jest rozwiązaniem!
Antonio Gramsci w "Notatnikach więziennych" wskazywał na
jałowość myślenia o intelektualistkach jako oderwanych od
walk klasowych. Twórcy i myśliciele nie są neutralnymi
obserwatorami, lecz aktywnymi uczestnikami procesów
społecznych. Hegemonia kulturowa klasy panującej nie
opiera się wyłącznie na przymusie, ale także na zdolności
do wytwarzania zgody. Jej ideologie są opakowywane jako
organiczne i uniwersalne, maskując rzeczywiste relacje
władzy. Ale odpowiedzią na to nie może i nie powinna być
chłopomania i antyintelektualizm, ale demaskowanie i
krytyka ideologii, oraz budowa alternatywnej świadomości
klasowej wraz z właściwymi jej praktykami i instytucjami.
Twórczość w tym ujęciu, szczególnie rozumiana jako
praktyka tocząca się na przestrzeni dekad to element
klasowej wojny pozycyjnej, długotrwałej walki przeciwko
dominacji w sferze kulturowej, w odróżnieniu od klasowej
wojny manewrowej o obalenie państwa, tego komitetu
zarządzającego interesami elit.
Inicjatywy
Marka
Chołoniewskiego
to
krytyczna
pedagogika,
która
wykracza
poza
uczenie
technicznych umiejętności, pedagogika, która tworzy
społeczne instytucje edukacyjne konkurujące z systemem
szkolnym i wspierające budowę kontr-hegemonii przez
integrację wiedzy w służbie celów innych niż reprodukcja
władzy. Gdy Stockhausen egzotyzował hymny narodowe
("Hymnen") Chołoniewski w duchu współpracy na zasadach
równości i przyjaźni (która nie wyklucza sporu i
sprzeczki, zniecierpliwienia i nie-dehumanizujących form
konfliktu) realizuje rewolucyjny potencjał sztuki, którego
poszukiwał, czasem po omacku, Cardew.
7
maja 2025 roku w krakowskim Bunkrze Sztuki odbył się
koncert z okazji 20-lecia Polskiego Stowarzyszenia Muzyki
Elektroakustycznej (PSeME). Koncert zaczął się krótko po
19 i skończył przed 21:30 (to nie jest rock and roll).
Koncert nie był jedynie retrospektywą, jeśli już to
żartobliwą i krytyczną transformacją retrospektywy. Etyka
zakorzeniona w dostępności i współpracy pozwala muzyce
wyjść poza burżuazyjny formalizm, nawet jeśli gra się
turboserialistyczne utwory, o których możemy czytać w
książkach akademickich, jak "Etiuda na jedno uderzenie w
talerz" Włodziemierza Kotońskiego z 1959 roku. Kompozycja
powstała z pojedynczego uderzenia w talerz, a jego
serialistyczny, seriożny rygor odzwierciedlał co prawda
swoistą dla epoki zimnej wojny innowacyjność, ale jego
surowa materialność odrzucała kosmiczną abstrakcję
krytykowaną przez Cardewa i zapowiadała późniejszą
demokratyzację tworzenia muzyki przy użyciu technologii.
Dekonstrukcja
nostalgii
w
kompozycji
Krzysztofa
Knittla
z
dźwiękami
uszkodzonej
płyty
CD z nagraniem bossa novy, a nawet powierzchownie
ultrapretensjonalne gesty Stanisława Krupowicza w "Tako
rzecze Bosch" (włącznie z doszczętnie frywolnymi próbami
dystansowania się od samego siebie w życiorysie
projektowanym na ekranie w czasie wykonania) zapowiadają
wolność, która będzie naszym udziałem po drugiej stronie
kapitalizmu. Percepcyjną kulminacją koncertu było
wykonanie "Like Breathing" samego Marka Chołoniewskiego,
która podobnie jak cały koncert decentralizuje autorstwo i
burzy ekskluzywność imperialistycznej produkcji
kulturowej.
Historyczny
łuk
koncertu
—
od
wczesnych
eksperymentów
taśmowych
Kotońskiego
po
interaktywność QR-kodów odsłania genealogię oporu, ale bez
cienia nostalgii. Krupowicz mówi co prawda, że "Nic nie
poprzedza niczego. Porządek to iluzja", ale wskazanie na
rozbicie świata widzianego z Pałacu Kultury i Empire State
Building nie pozostawia wątpliwości co do jak najdalszego
od stockhausenowskiej wczuwy sprzeciwu wobec kulturowej
homogenizacji. Cardew pisał, że awangarda albo utrwala,
albo burzy system imperializmu. Dźwiękowo wizualny
samizdat Chołoniewskiego i PSeME wybiera burzenie i
skutecznie pokazuje, że sztuka nie musi służyć imperium.
Kreatywność nie należy do mecenasów samotnego geniusza,
jest głęboko społeczna i krytyczna. Rozwiewa nadzieje
imperium.
Być
może
rewolucja zostanie skomponowana (na taśmę).Posted on: 2025-05-08
Post 16. Słuchane (kwiecień).
1. OutKast - Southernplayalisticadillacmuzik
2. Snooks Eaglin - The Complete Imperial Recordings
3. zoviet france - Misfits, Loony Tunes and Squalid Criminals
4. VA - Tresor Compilation Volume 12 (Illumination)
5. Wirkus - Discours Amoureux
6. Cassetteboy - Dead Horse
7. Mouse on Mars - Idiology
8. Snooks Eaglin - New Orleans Street Singer
9. Elliott Sharp - Songs from a Rogue State
10. clipping. - Dead Channel Sky
11. Elliott Sharp (with Mary Halvorson and Marc Ribot) – Err
Guitar
12. Cristian Vogel - Fase Montuno
13. Snooks Eaglin - The sonet blues story
14. Ornette Coleman - Science Fiction
15. Snooks Eaglin - Rural Blues
16. Deafheaven - Lonely People With Power
17. clipping - Dead Channel Sky
18. Yuka Honda - Memories are my only witness
19. VA - Congo Revolution: Revolutionary and Evolutionary
Sounds from the Two Congos 1955-62
20. VA - Classic Delta and Deep South Blues from Smithsonian
Folkways
21. Joni Mitchell - Mingus
22. Cut Hands - Afro Noise (Volume 4)
23. Horațiu Rădulescu, European Lucero Ensemble - Clepsydra;
Astray
24. David Grubbs - Primrose
25. Godflesh - Songs of Love and Hate
26. Crass - The Feeding of the 5000
27. Skeleton Crew - Learn To Talk / The Country Of Blinds
28. Brion Gysin - Recordings 1960-1981
29. David Sylvian - Blemish
30. Ekko Astral - Pink Balloons
31. Robert Wyatt - Nothing Can Stop US
32. Judee Sill - Heart Food
33. Prurient - Shipwrecker's Diary
34. The Lounge Lizards - The Lounge Lizards
35. Judy Garland - At Canergie Hall
36. Tanya Tagaq - Sinaa
37. THCulture - Trance Human Culture
38. Godflesh - Streetcleaner
39. Alice Coltrane - World Galaxy
40. VA - Dreamy Harbor (Tresor)
41. VA - Jukebox Girls, Vol. 38
42. VA - Tresor Compilation Volume 7
43. Aphex Twin - Syro
44. Miriam Makeba - Mama Africa. The Best of Miriam Makeba
45. Miriam Makeba - Sangoma
46. Scott Walker - Scott
47. VA - Yoruba Drums From Benin, West
48. VA - Chinese Rocks - 60's Garage, Surf, Trash Rock &
Roll A Go Go from Southeast Asia
49. Lydia Lunch - Universal Infiltrators
50. Brion Gysin - Mektoub: Recordings 1960-1981
51. Lydia Lunch - Honeymoon in Red
52. Zoviet France - Ω℧
53. VA - Tresor II - Berlin/Detroit: A Techno Alliance
54. Derek Bailey - Ballads
55. ISIS - Panopticon
56. ISIS - Wavering Radiant
57. Talking Heads - Fear of Music
58. Prodigy - Experience: Expanded: Remixes & B-Sides
59. Fred Frith - Freedom in Fragments
60. Shirley Ellis - The Name Game
61. Joni Mitchell - Don Juan’s Reckless Daughter
62. Mia Zabelka & Giselher Smekal - Somateme
Posted on: 2025-05-03
 
Post 15. Strefa niepokonana. Dlaczego Izrael
przegrywa wojnę?
Zbrodniarz
wojenny
Netanjahu
twierdzi,
że
gdyby
wojna
w
Strefie
Gazy
skończyła
się
teraz, Izrael przegrałby ją. Co ma na myśli? Po powodzi
Al-Aksa Izrael zapowiadał odbicie jeńców, całkowite
zniszczenie palestyńskiego ruchu oporu i sprawienie, że
Strefa Gazy już nigdy nie będzie dla Izraela zagrożeniem.
568 dni od rozpoczecia swojej kampanii zbrodni Izrael nie
jest blisko osiągnięcia żadnego z tych celów. Sytuacja w
Strefie Gazy pozostaje krytyczna i pogarsza się. Bezlitosne
bombardowania i ścisła blokada doprowadziły do zniszczeń na
historyczną skalę i równie historycznego kryzysu
humanitarnego. 92% palestyńskich dzieci nie zaspokaja swoich
podstawowych potrzeb żywieniowych. 70% Strefy Gazy to strefy
buforowe lub strefy zakaazane. Od 18 marca Siły Okupacyjne
Izraela zmusiły do przesiedlenia pół miliona osób. 
Strona izraelsko-amerykańska otwarcie mówi o wykorzystywaniu
głodu jako metody nacisku politycznego. Strefa Gazy jest
całkowicie odcięta od dostaw podstawowych produktów od
prawie 60 dni. Dwa miliony osób głodują. Izrael i jego
sojusznicy zniszczyli ponad 80% terenów uprawnych i
szkladni, ponad 2/3 floty rybackiej, wybili prawie całe
bydło, zniszczyli 70% studni i 450 tysięcy mieszkań, oraz
prawie 90% budynków szkolnych, a także prawie 90% budynków
handlowych i przemysłowych oraz sieci drogowej. Tylko w
ostatnich tygodniach izraelski okupant zbombardował 37
punktów dystrybucji pomocy humanitarnej i 28 kuchni
społecznych. Od 18 marca, dnia masakry, w której Izrael
zabił 400 osób, w tym 170 dzieci syjonistyczny reżim
przeprowadził ponad 1400 nalotów bombowych.
Mimo bezlitosnej ofensywy Izraela frakcje palestyńskiego
ruchu oporu nadal nie wykazują spadku zdolności taktycznych
i skutecznie wykorzystują swoje nieliczne atuty (odwaga,
sieć tuneli, broń własnej produkcji, znajomość terenu) do
uderzeń na siły izraelskie nawet w rejonach uznawanych za
będące pod kontrolą przyczółku. W ostatnim czasie było nieco
ciszej o działaniach palestyńskiego ruchu oporu, ale gdy
tylko okupant wrócił do stref objętych obroną terytorialną
Palestyny bojownicy ruchu oporu zaczęli znów skutecznie
atakować izraelskie pojazdy wojskowe i stanowiska, także w
tak zwanych strefach buforowych.
W ostatnich dniach w Tufie ruch oporu wykorzystał tunele do
ataku na izraelski buldożer Caterpillar D9 (taki sam jaki w
2013 roku posłużył do zamordowania przez izraelską armię
aktywistki Rachel Corrie), oraz transporter opancerzony. W
Beit Hanoun ruch oporu dokonał skutecznej zasadzki na
izraelski pojazd dowodzenia, a następnie, również
skutecznie, zaatakował wezwane siły posiłkowe.
Jak zauważają analitycy Jon Elmer i Justin Podur,
Palestyńczycy nadal używają adekwatnej dla każdej
poszczególnej sytuacji broni, a szybkie publikowanie nagrań
operacji wskazuje na dobrą koordynację dowodzenia i
propagandy. 
W trwających obecnie w Kairze, a wcześniej w Doha
negocjacjach, w których nikt rozsądny nie ma wątpliwości, że
są prowadzone z dobrą wolą wyłącznie przez stronę
palestyńską, strona palestyńska obstaje przy żądaniach
zakończenia wojny, całkowitego wycofania się Izraela ze
Strefy Gazy i Zachodniego Brzegu, otwarcia przejść
granicznych i wymiany więźniów. Ruch oporu odrzuca
absurdalne w świetle faktów z ostatnich 568 dni pomysły na
częściowe porozumienie, czy rozbrojenie ruchu oporu bez
jasnej, popartej wiarygodnymi międzynarodowymi gwarancjami
politycznej ścieżki prowadzącej do zakończenia okupacji
("Nie oddamy ani jednego pocisku").
Strategia ruchu oporu bywa porównywana do "gotowania żaby".
Już wczesną wiosną 2024 roku dowódca lotniskowca USS
Eisenhower Chris Hill narzekał, że jego "ludzie potrzebują
przerw, potrzebują wrócić do domu". W ostatnim czasie
izraelska prasa donosiła o przeszło 100 tysiącach
rezerwistów odmawiających wykonania rozkazów
mobilizacyjnych, a świat obiegła wiadomość o rodzicach
rekrutów wysłanych do Strefy Gazy domagających się ich
wycofania z powodu niewystarczającego treningu. Rekruci
mieli zostać wysłani do walki przed zakończeniem zaledwie
czterotygodniowego szkolenia. Słabość armii wymienił wśród
czynników zwiastujących upadek syjonistycznego projektu
politycznego izraelski historyk Ilan Pappé już w czerwcu
2024 roku. Od tamtego czasu Izrael zabił mnóstwo ludzi i
zniszczył mnóstwo infrastruktury, ale jego sytuacja
strategiczna i polityczna tylko się pogarsza.
Ruch Ansar Allach z Jemenu, będący obecnie najsilniejszym
węzłem oporu poza terenami okupowanej Palestyny, kontynuuje
humanitarną blokadę morską na Morzu Czerwonym i odpiera
ataki powietrzne USA przez notoryczne zestrzeliwanie
amerykańskich dronów Reaper (Jemeńczycy zniszczyli 10% całej
floty tych dronów, z których kazdy kosztuje co najmniej 30
milionów dolarów). W ostatnich nieco ponad 40 dniach USA
dokonały ponad 1000 nalotów bombowych na Jemen. Bez
autoryzacji Rady Bezpieczeństwa ONZ, bez wypowiedzenia
Jemenowi wojny. Tylko dlatego, że Jemeńczycy bronią
Palestyny i poważnie traktują swoje zobowiązania
międzynarodowe w kontekście trwającego ludobójstwa. Mimo
bezlitosnych bombardowań Jemeńczycy nie wykazują spadku
aktywności. Blokada trwa, podobnie jak sporadyczne ataki
rakietowe na obiekty wojskowe w przyczółku. Ansar Allah
rośnie w siłę, a każdego tygodnia w Jemenie odbywają się
masowe, spektakularne demonstracje poparcia dla
Palestyńczyków.
Powyższa analiza nie wyczerpuje tematu. Walki toczą się na
Zachodnim Brzegu (Tulkarem, Dżanin), w Libanie Izrael
kontynuuje zamachy przy użyciu dronów, rebrandowana Al-Kaida
naciska na palestyńskie frakcje w Syrii, mnóstwo rzeczy
dzieje się na froncie politycznym, także poza regionem.
Analiza ma na celu pokazanie, że da się dostrzec wyraźne
ograniczenia siły militarnej Izraela i jego sojuszników
wobec zdeterminowanego, asymetrycznego oporu. Kryzys
humanitarny w Strefie Gazy będzie miał długotrwałe
konsekwencje, ale skuteczność ruchu oporu wzmacnia jego
pozycję negocjacyjną. Dodatkową presję na Izrael i USA
wywierają działania regionalne, zwłaszcza te prowadzone
przez Ansar Allach, a odrzucenie przez ruch oporu idei
rozbrojenia pokazuje na gotowość długoterminowej walki
zborjnej do czasu osiągnięcia satysfakcjonującego
rozwiązania politycznego. 
Palestyna będzie wolna!
Źródła: Electronic Intifada, Anti-Empire Project, The
Cradle, Machina Myśli, Mondoweis, Akcja Socjalistyczna. 
Posted on: 2025-04-27
Post 14. Do nocnych marków.
"Aux
Noctambules" Davida Grubbsa z udziałem Noëla Akchoté to
jeden z tych albumów, do których wracam z pewną
regularnością – przynajmniej dwa, trzy razy w roku. Rzadziej
niż do niektórych moich ulubionych płyt z udziałem Grubbsa
(jak "Camoufleur" Gastr del Sol) czy Akchoté (np. jego
nagrania madrygałów Carlo Gesualdo na pięć gitar), ale
ponowne odsłuchania zawsze są dla mnie wydarzeniem. Obaj
muzycy mają zresztą na koncie olbrzymią liczbę znakomitych
projektów – zarówno solowych, jak i współtworzonych z innymi
artystami.
Muzyka
nigdy
nie
doświadczała
bardziej
paradoksalnej
epoki.
W
zamian
za
doszczętne
utowarowienie
i
algorytmiczne
spłaszczenie kultury zyskaliśmy rzeczywistość, w której
wszystkie epoki stylistyczne i coraz więcej tych epok - od
barokowych kontrapunktów po glitchowe eksperymenty -
współistnieją w iluzorycznej wiecznej teraźniejszości.
Iluzorycznej, ponieważ wrażenie jednoczesności wynika
wyłącznie z naszego przebodźcowania, podczas gdy
nie-do-ogarnięcia mnogość historii toczy się równolegle.
Roczne
podsumowania
"najlepszych
albumów"
dawno
utraciły
sens
-
nie
z
powodu
braku
wybitnych
dzieł, ale dlatego że żadna pojedyncza świadomość nie jest
w stanie ogarnąć tego kosmicznego rozproszenia. Nawet
najbardziej hermetyczne nisze (jak atletyczny,
melancholijny post-hardcore, czy post industrialny
izolacjonistyczny illbient) rozpadają się na wewnętrzne
frakcje i mutacje, każda z tuzinem albo większą liczbą
zespołów/projektów, a to, co dziś funkcjonuje w
undergroundzie, jutro staje się viralowym szablonem.
Ta
kakofonia to nie chaos, to efekt zaniku centrum. Zjawiska,
które witam poniekąd z radością. Muzyka nadal burzy i
buntuje się, nawet jeśli awangarda walczy dziś najczęściej
z własnymi duchami w algorytmicznym imadle (ile bym dał za
większą proporcję nienostalgicznej awangardy w
awangardzie!). W tej pozornej anarchii wzmocnionej
łatwością nagrywania i publikowania kryje się pewnego
rodzaju wolność. Może właśnie dlatego, mimo wszystko, to
najlepszy czas, by być słuchaczem: nie trzeba wiele
poświęcać, by dać się dotknąć muzyce.
Kocham
dużo
różnej
muzyki
i
nie
wyobrażam
sobie,
że
miałbym
próbować
nadążyć
za
którąkolwiek z części rzeczy, którymi się interesuję. Jest
sporo rzeczy, które czytam szybko, ale słuchanie "szybko"
szybko stałoby się dla mnie pracą.
"Aux
Noctambules"
powstało
w
paryskim
Xtralab
w
1998
roku.
Płyta
została
wydana
w
1999 roku we współzałożonej przez Akchoté wytwórni
Rectangle, ale poznałem ją nieco ponad 5 lat później.
Podobno została nagrana w dwóch podejściach. Grubbs gra na
fisharmonium, Akchoté na gitarze. Jedna ścieżka, nieco
ponad kwadrans muzyki w stylu, który tak często nudzi
doszczętnie, ale nie tym razem. 
Grubbs
jest
znany
(niszowo
i
to
nie
przytyk)
jako
pionier
interdyscyplinarny
post
rockowy/post
punkowy
notoryczny kolaborator, choć solowych nagrań też
wyprodukował mnóstwo. Akchoté to twórca niewiarygodnie
wielkiego katalogu projektów muzycznych od nagrań popowych
standardów po eksperymentalne zgrzyty. "Aux Noctambules",
ze swoją improwizowaną strukturą i odważną realizacją
prostej, stanowczej koncepcji brzmieniowej, świetnie
leży
w katalogach obu muzyków
Utwór
rozwija
się
powoli
między
liturgicznym
dronem
fisharmonii
i
strzępów
melodii,
flażoletów
i
mikrotonowych
gitarowych interwencji, które minimalnie, ale zarazem
stanowczo destabilizują harmoniczną bazę. Napięcie między
stabilnością i dezintegracją rzadko działa tak dobrze i
trudno uwierzyć, że utwór został nagrany za dwoma
podejściami. 
"Aux
Noctambules"
znaczy
"Do
nocnych
marków".
Kościelne
alikwoty
prowadzą
dyskusję
abstrakcyjną
gitarą.
Dyskusję,
która
nie jest kłótnią, raczej filozoficzną przyjaźnią, której
towarzyszy nieskończona, skupiona nieufność. Muzykom udało
się stworzyć coś, co jest jednocześnie przyjazne i
niepokojące. 
Płyta
nie
jest
bardzo
popularna,
ale
ma
słuchaczy
(co
najmniej
trzech).
Jeśli
nie
słuchałaś muzyki Grubbsa i Akchoté, a podoba Ci się "Aux
Noctambules" masz do wysłuchania setki (!) nagrań, z
których zdecydowana większość jest co najmniej
interesująca, a wiele dorównuje głębią i pięknem "Aux
Noctambules". Wygodnymi skokami z "Aux Noctambules" w
dyskografie obu muzyków będą odpowiednio "Camoufleur"
Gastr del Sol (zespół Grubbsa) i "Rien" Akchoté. Po ponad
ćwierć wieku od pierwszego wydania i kilkanaście lat po
reedycji pozostaje arcydziełem współpracy i
powściągliwości. Ta nieustępliwa eksploracja drona i
dysonansu nagradza skupienie i sama, nawet nie poparta
przepastnymi katalogami autorów wystarczyłaby do wrzucenia
i Akchoté do grupy ważnych ludzi w muzyce. Posłuchajcie
"Aux Noctambules".
Posted on: 2025-04-26
 
Post 13. Lenin zdetronizowany.
155 lat temu urodził się W. Lenin. Długo
trzymałem się od Lenina z daleka bo kojarzył mi się głównie z
ludźmi stawiającymi mu pomniki (fatalny fandom). Przełomem
była lektura "Lenin Rediscovered" Larsa T. Liha.
Lih dowodzi, że "klasyczne" odczytanie "Co robić?" jako
manifestu awangardowej partyjnej elity w oderwaniu od masowej
samoorganizacji jest wynikiem błędnych tłumaczeń i braku
znajomości kontekstu międzynarodowego, w jakim Lenin pisał
swój tekst. 
Lih pokazuje, że Lenin traktował pracowników jako aktywnych,
ciekawych i zdolnych do samodzielnego działania. Książka Liha
sięga do korzeni debaty, w której łączą się doświadczenia
niemieckiej socjaldemokracji z ruchem rosyjskim, pokazując, że
Lenin pisał i działał z pozycji przekonania o ścisłej
współzależności i wzajemnym uzupełnianiu się naukowego
socjalizmu i ruchu pracowniczego.
Lih wskazuje, że "Co robić?", które powstało w tzw. „okresie
Iskry” (1900–1901), było odpowiedzią na wewnątrzpartyjne
spory, a nie manifestem "nowego typu partii". Jego zdaniem
Lenin korzystał przede wszystkim z doświadczeń niemieckiej
socjaldemokracji, zwłaszcza koncepcji Karola Kautsky’ego.
Centralna w analizie Liha jest krytyka mitu o elitarnym
charakterze bolszewizmu. Lih pokazuje, że fragmenty, które
zbudowały ten mit miały charakter polemiczny. Lenin beształ
przeciwników politycznych, "anarchistów" i „ekonomistów”, a
nie sam ruch pracowniczy, podkreślając raczej jego potencjał i
entuzjazm.
Według sporej części w większości doszczętnie nudnej
literatury socjalistycznej (serio, masa tej bibuły jest
potwornie przegadana i czyta się jak gdyby oglądało się mur z
cegieł z napisem "postęp") Lenin jest autorem koncepcji
"partii nowego typu". Partia ta miała być hiperzdyscyplinowana
i scentralizowana. Lih pokazuje, że taki obraz wywodzi się z
późniejszych komentarzy i przekładów, a sam Lenin postulował
stworzenie czegoś w rodzaju sieci komórek dzielących się
wiedzą teoretyczną i praktyczną.
Lih podkreśla ciągłość między naukową analizą kapitalizmu
(teoretykami) a walką ekonomiczną pracowników – te dwie sfery
miały się wzajemnie napędzać. Dlatego partia Lenina miała być
miejscem spotkania obydwu grup, a nie elitarnym sztabem
planistów i charyzmatycznych wodzirejów rewolucji.
Oczywiście nie twierdzę, że Lih całkowicie rozgrzesza Lenina z
wszystkich przypałowych rzeczy. Dyktatura proletariatu szybko
przerodziła się w aparat represji, kontrolowany przez
biurokrację partyjną. Już w 1918 roku Róża Luksemburg
ostrzegała przed ryzykiem biurokratyzacji, zauważając, że
absolutyzm „aparatów państwowych” stanowi zagrożenie dla
rewolucyjnych celów pracowników. Czytając teksty Lenina,
szczególnie te późniejsze trudno też oprzeć się wrażeniu, że
Lenin bardzo swobodnie poczynał sobie z teorią marksistowską w
celu legitymizowania własnych dążeń i w celach polemicznych.
Postać Lenina pokazuje głębokie napięcia między idami
demokracji pracowniczej a praktyką polityczną. Na jej tle
można też pokazać spory o cele i metody rewolucji. Moje
wnioski nt. Lenina nie są jakoś szczególnie głębokie, ani
odkrywcze. Nie stawiajmy mu pomników, na pewno. Nie był i nie
powinien być dla nikogo żadnym bóstwem. Spora część jego
praktyki i teorii tej praktyki była sztukowana na bieżąco i
czasami mocno naciągana.
Lenina warto czytać choćby po to, by zrozumieć, jak rodziły
się i ewoluowały kluczowe koncepcje rewolucyjne XX wieku.
Przez pryzmat „Co robić?” (w kontekście!) można dostrzec, że
Lenin nie wymyślał od zera nowej religii politycznej, lecz
starał się połączyć doświadczenia niemieckiej socjaldemokracji
z żywiołowością rosyjskich pracowników.
To cenna lekcja o dynamice rewolucji, o zależności idei od
kontekstu historycznego i o tym, jak wielkie plany mogą
zderzać się z twardą codziennością.
Nie będę kłamał, sam nie bardzo rozumiem potrzebę bycia fanem.
Paraspołeczne relacje z osobami twórczymi przeżywam jako
podziw dla konkretnych rzeczy, które te osoby zrobiły, nic
więcej. Może brakuje mi genu sentymentalizmu, ale jeśli
potrzebujecie być fanami, bądźcie fanami, nie wiem, jakichś
postaci z komiksów albo powieści science-fiction może? Serio,
żadna książka, nie ważne jak bardzo przełomowa, nie
usprawiedliwia kultu. Nie stawiajmy Lenina i jego tekstów na
piedestale. Traktujmy je raczej jak laboratorium myśli –
miejsce, gdzie można eksperymentować, porównywać, wyciągać
wnioski i formułować własne hipotezy o tym, czym jest władza,
rewolucja i solidarność. To właśnie w napięciu między podziwem
dla błyskotliwej argumentacji a świadomością konsekwencji
politycznych jego projektów kryje się prawdziwa wartość tej
lektury.
155 lat od jego urodzin pamiętajmy, że historia myśli
politycznej nie polega na wykuwaniu ludzi z kamienia. "Lenin
Rediscovered" Larsa T. Liha to dowód, że nawet najbardziej
znane teksty można czytać na nowo – bez klękania przed
pomnikami, ale z otwartymi umysłami i zdrową dozą sceptycyzmu.
Posted on: 2025-04-22
Post 11. Moralizatorstwo gnijącej Europy. Kilka słów o
neoidealizmie.
Instytut Macdonalda-Lauriera, noszący imiona prominentnych
rasistów i kolonizatorów, należy do czołowych dostarczycieli
intelektualnego zaplecza dla imperialistycznej polityki.
Zapoznałem się z opracowaniem „Neo-Idealism: Grand Strategy
for the Future of the Transatlantic Community” autorstwa
Benjamina Tallisa, opublikowanym przez tę instytucję.
Przyznaję, że nieraz natrząsałem się z autora, a lektura jego
pracy nie poprawiła mojej opinii o nim..
„Neoidealizm” Tallisa przedstawia się jako nowatorskie,
moralno-strategiczne ramy dla „wspólnoty transatlantyckiej”
(czytaj: NATO i UE), lecz w istocie jest desperackim manewrem
ideologicznym upadającego bloku imperialistycznego. Jego
fetyszyzacja „wartości liberalnej demokracji” jako podstawy
geopolityki służy tu maskowaniu rzeczywistych interesów elit.
Retoryka „prymatu wartości” to oczywiście żadne zerwanie z
realizmem – to jedynie nowy język uzasadniania imperialnego
status quo. Gdy Tallis mówi o „wolnych społeczeństwach”,
udaje, że „wspólnota transatlantycka” nie odpowiada za
narzucanie globalnemu Południu neoliberalizmu poprzez
instytucje finansowe, zamachy stanu i zniewolenie długiem.
Nikt poważny (ani Tallisa, ani Anne Applebaum, ani Kaja
Kallas, ani Radosław Sikorski nie są poważnymi ludźmi) nie
traktuje dziś poważnie twierdzeń, jakoby ta „wspólnota”
pielęgnowała demokrację we własnych granicach.
W Polsce demokracja przechodzi proces kontrolowanej
dekompozycji. Elity polityczne PO-PiSu z przystawkami budują
system hybrydowy – formalnie pluralistyczny, w praktyce oparty
na przejmowaniu instytucji, nagonkach na opozycję i
mniejszości, oraz instrumentalizacji prawa. "Reformy" Ziobry,
"lex Tusk" czy zaostrzenie prawa aborcyjnego pokazują, że
celem nie jest autorytaryzm w stylu XX-wiecznym, lecz
systemowa dominacja bez całkowitego niszczenia fasady
demokratycznej. Paradoksalnie, to właśnie ta fasada pozwala
władzy utrzymywać międzynarodową legitymizację.
W Niemczech kryzys ma charakter milczącej erozji.
Społeczeństwo, zmęczone dekadami polityki "braku alternatywy"
(Alternativlosigkeit), traci zaufanie do establishmentu
CDU-SPD. Wzrost poparcia dla AfD to symptom bankructwa
niemieckiego modelu, który nie potrafi odpowiedzieć na
nierówności pogłębione przez reformy Schrödera ani na
frustracje wschodnich landów. Koalicje "świateł drogowych"
podobnie jak polska koalicja rządząca przypominają próby
gaszenia pożaru butelką wody – wszędzie brakuje wizji
wykraczającej poza zarządzanie kryzysami.
Francja to przykład demokracji w stanie przedzawałowym. System
V Republiki, zaprojektowany dla stabilizacji, dziś produkuje
permanentny stan wyjątkowy – od żółtych kamizelek po protesty
przeciwko reformie emerytalnej. 
We Włoszech demokracja stała się laboratorium postpolityki.
Kolejne rządy – od technokratów Montiego po prawicową Meloni –
udowadniają, że włoski system to maszyna do produkcji
tymczasowych konfiguracji bez zdolności do reform. Wzrost FDI
(Fratelli d'Italia) to efekt pustki po upadku partii masowych.
Wspólny mianownik? Klasy polityczne w Polsce, Niemczech
Francji i we Włoszech przypominają lekarzy, którzy nie
potrafią zdiagnozować choroby, więc leczą objawy. Neoliberalna
Europa stworzyła system, w którym demokracja ogranicza się do
rytualnej rywalizacji bez wpływu na gospodarkę. Gdy partie
głównego nurtu stają się menedżerami status quo, ich elektorat
ucieka albo w populizm, albo w apatię. Niestety także w Polsce
lewica po wybiciu się na niezależność rzadko wychodzi z
inicjatywami wykraczającymi poza intencję lepszego
zarządzania. Bez radykalnej redefinicji demokracji – która
musi oznaczać społeczną kontrolę nad kapitałem – kryzys będzie
się tylko pogłębiał. Europa albo stanie się prawdziwie
demokratyczna albo będzie nadal gnić. Pomysły w rodzaju
"neoidealizmu" na nic się nie zdarzą.
Tallis ubolewa nad „strategicznymi deficytami” Niemiec i
Kanady, przedstawiając ich niechęć do ślepego podporządkowania
się hegemonii USA jako porażkę. Nie dostrzega przy tym, że
„rozłam” Niemiec nie wynika z nieudolności, lecz ze
sprzeczności interesów różnych frakcji niemieckiego kapitału.
"Osiem filarów neoidealizmu" Tallisa to nie postępowa wizja,
lecz projekt zaostrzonej imperialistycznej dyscypliny. To
toksyczna rekonfiguracja zmilitaryzowanego neoliberalizmu.
Kiedy Tallis ostrzega przed „wewnętrznymi słabościami”, które
mogliby wykorzystać przeciwnicy, w istocie mówi o klasowym
oporze i lewicowym sprzeciwie. Jego rozwiązanie? Nie
materialne ustępstwa, lecz ideologiczna indoktrynacja i
policyjna konsolidacja. Wezwanie do „lepszej kultury
strategicznej” to nic innego jak apel o zintensyfikowanie
propagandy, by społeczeństwa bezkrytycznie zaakceptowały
imperialne cele.
Koncept „siły drużynowej” demaskuje prawdziwe oblicze
neoidealizmu: to próba zdyscyplinowania rywalizujących frakcji
burżuazji (niemieckich przemysłowców, francuskich gaullistów)
w jednolity front przeciwko Globalnemu Południu i wschodzącym
mocarstwom. To nie idealizm – to brutalny realizm upadającej
hegemonii.
Projekt Tallisa, przybrany w „moralny” sztafaż, to nie wizja
przyszłości, lecz nowe opakowanie dla agonii starego porządku.
Prawdziwy internacjonalizm to walka klasowa przeciw
imperialistycznej wojnie, solidarność z ruchami
antykolonialnymi i budowa socjalizmu – nie odświeżanie
burżuazyjnych frazesów. Neoidealizm to nie strategia na
przyszłość – to requiem dla umierającego imperium.
Posted on: 2025-04-21
Post 10. Szela Inc. - "Żniwa Molocha" (recenzja)
Płyta (egzemplarz 7 z 23) zaczyna się dźwiękiem kosy. To nie
sample, to manifest. Pierwszy cios w maszynę. "Żniwa Molocha"
to cybernetyczna żakeria przeciwko władzy algorytmów. Szela
Inc. (Korporacja Szela) wysadza tory muzyki. Ich utwory to
pole bitwy między krwawiącym rewolucyjnym futurystycznym
folkiem, a zimną illbientową elektroniką biurowych klitek.
Strona pierwsza - "Poczerniałe bruzdy".
"The Serf OS" zaczyna się od zniekształconego chóru, który
mógłby śpiewać w bułgarskiej chacie 200 lat temu, gdyby nie
to, ze jego głosy są przetwarzane przez koronkowo modulowany
bitcrusher i pogłos zmieniający parametry z każdym ułamkiem
sekundy. Rytm przypomina to stukot maszyn rolniczych, to
zniekształcony dźwięk giełdy papierów wartościowych.
"Spal silikonowych panów" to hymn bez melodii rodem z
karczmy-pixelblaze, w której wieśniacka furia łączy się z
algorytmicznym chłodem. Syntezatory warczą jakby były zarazem
głodne i wściekłe, a basowe częstotliwości orzą jak gdyby
szykowały ziemię pod wirtualny zasiew. To nie industrial - to
agrarny noise, dźwięk buntu zapisany w języku rodem z
cyfrowego grymuaru, z którego przywołasz zdekompilowanego
ducha Jakuba Szeli z towarzystwem botów-furii strajkujących w
chmurze.
Strona druga - "Drukarka cyfrowa"
"Error 1648 (Guru meditation)" to dronowy tren, w którym
archaiczne dzwony kościelne mieszają się z sygnałami błędów z
maszyn, których przeznaczenie budzi grozę. Muzyka przywołuje
krwawy bunt przeciwko technofeudalnej opresji. Chłopi mają co
prawda zablokowane konta, ale zanim znikną z timeline'ów,
wywołali niejeden incydent.
"Jesień algorytmów" to finał, ale bez rozwiązania. Sample
układają się w modlitwy do zdezintegrowanych świętych. To
"Pieśń ziemi naszej" epoki, w której miliardy internetowych
parobków urabiają metadane po kilkanaście godzin w pracy i po
pracy.
"Żniwa Molocha" to nie retrofuturyzm bo nie ma w nich krzty
nostalgii. To muzyka, która wie, że postęp rośnie na kościach.
Hakowanie mitu, ale kosą. Dźwięki Korporacji Szela to
folktroniczne świadectwo epoki w której zmęczenie zmęczeniem
przebodźcowaniem skutkuje próbą zakodowania muzyczno-tekstowej
choroby prionowej i podania jej systemowi. Solidne af.
Posted on: 2025-04-20
Post. 9. Granice sarkazmu. Shitposting i odwaga do powagi.
Pod koniec
XX wieku neoliberalizm ogłosił 'koniec historii', a lewica
– po porażkach tzw. realnego socjalizmu i rozpadzie ruchów
pracowniczych – pogrążyła się w głębokim kryzysie
tożsamości. W tej próżni ironia stała się bezpieczną,
domyślną formą sprzeciwu: pozwala krytykować system bez
narażania się na zarzuty naiwności czy 'utopizmu'. Sarkazm
stał się bronią przegranych – sposobem na zachowanie
intelektualnej godności w świecie, który ogłosił, że nie
ma alternatywy dla kapitalizmu.
Trudno
wskazać wyczerpującą listę źródeł ironicznego przełomu w
języku i myśleniu lewicy. Z pewnością istotną rolę odegrał
tu postmodernizm, ze swoją nieufnością wobec 'wielkich
narracji'. Lewica, zamiast budować własną wizję
przyszłości, coraz częściej ograniczała się do
demaskowania, które przecież jest zaledwie pierwszym
krokiem myślenia. Kluczowe znaczenie dla ukształtowania
epoki ironii miała również kultura internetowa – najpierw
fora, a później media społecznościowe, które wyniosły
sarkazm do rangi waluty. Ironia stała się sposobem na
zdystansowanie się od rzeczywistości i uniknięcie
zaangażowania.
W świecie, w
którym każdy akt zaangażowania może w ciągu sekund zostać
wyśmiany, zironizowany lub sprowadzony do kolejnego
formatu do wypełnienia nieskończonego scrolla (memy),
powaga stała się towarem deficytowym. Algorytmy promują
to, co wywołuje natychmiastową reakcję: sarkazm,
kontrowersję, mechanicznie wywoływane emocje. Nie trzeba
nawet posiadać dużego profilu w mediach społecznościowych,
by wokół osoby czy organizacji wyrosła sieć kont, których
jedynym zadaniem jest ironiczne komentowanie, parodiowanie
i robienie min. W rezultacie lewicowi aktywiści często
stają przed wyborem posługiwać się ironią, która nikogo
nie zrani, ale i niczego nie zmieni – albo ryzykować, że
ich szczerość zostanie odebrana jako 'nietrafiony ton' i
pozbawiona zasięgu.
„Tymczasem
zaangażowanie wymaga czegoś, co współczesna kultura
cyfrowa systematycznie osłabia: zdolności do utrzymania
uwagi i gotowości do konsekwentnego działania. W świecie,
w którym każdy problem musi zmieścić się w 280 znakach, a
reakcje na kryzysy trwają krócej niż cykl trendów na tym,
czy innym portalu społecznościowym, głęboka praca
polityczna wydaje się anachronizmem. Ironia staje się nie
tylko stylem komunikacji, ale mechanizmem obronnym –
pozwala uczestniczyć w debacie bez zaangażowania i bez
realnego ryzyka. Można krytykować wszystko, nie proponując
niczego. Można żartować z władzy, nie naruszając jej
rzeczywistych struktur. W ten sposób internetowa lewica
często przypomina kabaretowego satyryka.
Oprócz
postmodernizmu i internetu, wśród źródeł epoki
shitpostingu należy wskazać także głęboką instytucjonalną
bezradność lewicy. Związki zawodowe i partie lewicowe
utraciły realny wpływ, a protesty uliczne raz za razem
okazywały się nieskuteczne. Sarkazm stał się substytutem
działania. Łatwiej żartować z porażek, niż zmierzyć się z
ich przyczynami.
Pułapka krytycznego dystansu
„Nawet jeśli
– choć to wątpliwe – ironia i szyderstwo początkowo
skutecznie chroniły przed frustracją, to szybko
przerodziły się w samozadowolenie z własnej
przenikliwości. Tymczasem rozpoznanie sprzeczności systemu
to tylko część świadomości klasowej. Bez woli walki o
realną zmianę staje się ono jedynie fetyszem i narzędziem
do budowania poczucia wyższości, mefedronem dla mas. W
efekcie powstała kultura, w której poważne zaangażowanie
uznaje się za naiwność, cynizm za oznakę inteligencji
(„oranie”), a dyskusja sprowadza się do rywalizacji o
najbardziej zjadliwy komentarz.
Ruch
socjalistyczny wciąż deklaruje chęć radykalnej zmiany
świata, lecz coraz częściej jego domyślnym językiem stają
się ironia i cynizm – intelektualne tiki, które zamiast
wzmacniać opór, pogłębiają poczucie bezradności. Sarkazm
potrafi demaskować absurdy systemu, ale gdy staje się
główną formą politycznej ekspresji, zamienia walkę
polityczną w spektakl dla wtajemniczonych. Kapitalizm
świetnie radzi sobie z szyderą: potrafi ją rozbroić,
przetworzyć na towar i sprzedać z powrotem, skutecznie
neutralizując jej krytyczny potencjał. Nie istnieje taka
liczba sarkastycznych tweetów, której system nie byłby w
stanie przetrwać.
Kapitalizm –
system oparty na przymusie, a zasłaniający się frazesami o
wolności – jest absurdalny. Ironia potrafi to świetnie
obnażyć: rozbraja propagandę, demaskuje hipokryzję, a
nawet przynosi chwilowe wytchnienie. Problem zaczyna się
jednak wtedy, gdy sarkazm staje się alibi dla bezczynności
– gdy zamiast organizować gniew, przekształca go w
intelektualną rozrywkę. Czy można obalić system, nie
wierząc ani w możliwość zmiany, ani w tych, którzy mieliby
jej dokonać? Lewicowy dyskurs coraz częściej przypomina
monolog rozczarowanego obserwatora, który woli drwić z
‘fałszywej świadomości’ mas, niż z nimi rozmawiać. A
przecież kapitalizm nie runie tylko dlatego, że udało nam
się go dowcipnie opisać.
Lewica, która udaje, że nie jest lewicą
Problemem
staje się nie tylko cynizm, lecz także niechęć do jasnych
deklaracji. Zamiast mówić wprost o konieczności obalenia
kapitalizmu, część lewicowych komentatorów, a nawet całe
formacje polityczne wolą 'bić wokół krzaka' i przemycać
swoje postulaty w zawoalowanej formie. Obawiają się, że
zbyt stanowcze słowa o klasie, wyzysku czy własności
środków produkcji odstraszą ‘umiarkowanych’. Tymczasem
polityka, która ukrywa swoje cele, nie mobilizuje – ona
męczy. I, mówiąc szczerze, zwyczajnie nudzi. Czas, uwaga i
inne zasoby poznawcze są zbyt cenne, by marnować je na
gesty, które sprowadzają się do pokazywania języka. Centrystyczna
retoryka
nie buduje poparcia, lecz tylko pogłębia dezorientację.
Ruch, który wstydzi się swojej tożsamości, sam siebie
rozbraja.
Socjalizm
nie stanie się bardziej strawny, jeśli opakujemy go w
język konsultingu!
Siła tego, czego system nie może przełknąć
Ironia bywa
skuteczna, ale jej skuteczność jest bardzo ograniczona.
Gdy staje się domyślną formą myślenia zamienia bunt w
towar, krytykę w content, a rewolucyjny etos w estetykę
("tożsamość towarowa subkultur odzieżowych"). Sarkazm,
zamiast ranić system, często zaczyna go zasilać – jako
kolejny produkt w ekonomii uwagi. Shitposting, który może
nawet chciał być ciosem w neoliberalny absurd, coraz
częściej okazuje się tylko retoryczną siłownią dla tych,
którzy wolą prężyć swoje intelektualne muskuły, niż wziąć
odpowiedzialność za zmianę. W najlepszym razie to pozór
sprawczości – w najgorszym: elegancka forma kapitulacji,
która pozwala zachować twarz, nawet jeśli już dawno
straciło się wolę od walki, nie mówiąc już o wierze w
zwycięstwo.
Lewica coraz
częściej zamyka się w bańce wtajemniczonych, rozumiejących
jej nawiązania i kod kulturowy ("lore"), traktując
politykę jako intelektualną grę. Największym zagrożeniem
płynącym z tej postawy nie jest nawet samo zamykanie się w
elitarnym dyskursie, lecz paraliż woli zmiany. Gdy każda
poważna propozycja zostaje natychmiast rozbrojona
ironicznym komentarzem, a perspektywa transformacji
społecznej uznana za naiwną utopię, jedynym logicznym
wnioskiem staje się rezygnacja. Nie oszukujmy się, nie
dokonamy przełomu inaczej, niż łącząc trzeźwą analizę, i
odwagę mówienia prawdy z niezachwianą wiarą w możliwość
zmiany. Prawdziwie rewolucyjna komunikacja nie może
poprzestawać na demaskowaniu sprzeczności systemu – musi
wskazywać konkretne drogi wyjścia i mobilizować do
kolektywnego działania.
Nie zalecam
odrzucenia ironii i sarkazmu w całości – śmiech może być
narzędziem oporu, lecz drwina nie może stać się jedyną
formą walki ani uniwersalną odpowiedzią na każdą
niesprawiedliwość. Gdy lewica redukuje się do roli loży
szyderców, traci zdolność realnego kwestionowania władzy.
Jesteśmy przebodźcowani, ewolucja nie przygotowała nas do
nieskończonej ilości informacji i kodów, ale nie dajmy
sobie wmówić, że powaga jest nudna, a prostolinijność –
trywialna. Mówienie prawdy jest czymś potężnym i
niebezpiecznym, bez lukru i bez autocenzury. W połączeniu
z konsekwentnym budowaniem struktur i infrastruktury oporu
oraz w niezachwianym przekonaniem, że inny świat jest
możliwy do wywalczenia otwierają ścieżkę do wynalezienia
na nowo przyszłości, która nie będzie katastrofą.
Shitposterzy
jedynie szydzili z systemu, idzie jednak o to, by go
zmienić. Kluczowe jest przejście od krytyki jako
intelektualnej rozrywki do krytyki jako praktyki zmiany.
Socjalizm nie może być jedynie estetycznym gestem czy
ironicznym komentarzem na marginesie systemu - to
konkretny projekt przejęcia władzy i przebudowy stosunków
społecznych. Ogromne zadanie, ale jeśli wyszliśmy z
feudalizmu, dlaczego nie mielibyśmy wyjść z kapitalizmu?
Prawdziwie rewolucyjna polityka nie kończy się na słowach;
wymaga organizacji mas, i cierpliwej budowy instytucji
klasy pracującej i nieustępliwej walki o realną władzę
ekonomiczną i polityczną.
Wyjście z
pułapki wiecznego ironizowania wymaga politycznej
dojrzałości i odwagi do konsekwentnej powagi. Humor i
sarkazmu mogą nadal pełnić rolę demaskatorską i
integrującą. Ale muszą przestać być alibi dla bezsilności,
a stać się jednym z wielu narzędzi wzmacniających wolę
działania.
Posted on: 2025-04-17
Post. 8. Czy Rosja jest imperialistyczna?
W
potocznym, medialnym rozumieniu imperializm oznacza
agresywną ekspansję – politykę siły, zaborczości,
dominacji. Dla wielu myślicielek i myślicieli
marksistowskich to jednak coś więcej: nie "wybryk"
polityczny, lecz konsekwencja rozwoju kapitalizmu. Z tej
fundamentalnej różnicy wynika częste rozmijanie się w
dyskusjach na temat współczesnych przejawów imperializmu –
a zwłaszcza w ocenie miejsca, jakie zajmuje w tym pejzażu
dzisiejsza Rosja. Czy rzeczywiście można ją uznać za
państwo imperialistyczne?
Z
perspektywy liberalnej, imperializm to dążenie do
poszerzania stref wpływów za pomocą środków militarnych,
gospodarczych oraz politycznych. Klasycznym wzorcem tej
logiki pozostaje kolonializm XIX wieku – epoka, w której
europejskie potęgi podporządkowywały sobie odległe
terytoria, eksploatując ich zasoby i ludność. Choć
formalny system kolonialny upadł, mechanizmy dominacji
przetrwały – dziś występują w subtelniejszej, choć nie
mniej skutecznej formie.
W tym
sensie Rosja zdaje się idealnie wpisywać w schemat.
Aneksja Krymu w 2014 roku, wojna w Ukrainie, zaangażowanie
militarne w Syrii czy Afryce – to nie odosobnione epizody,
lecz przejawy systemowej strategii ekspansji. Do tego
dochodzą narzędzia ekonomicznego uzależnienia: kontrola
dostaw energii, uzależniające kredyty, które z czasem
przeradzają się w instrumenty politycznego nacisku. Warto
przypomnieć, że Federacja Rosyjska odziedziczyła po ZSRR
portfel wierzytelności opiewający na 145 miliardów dolarów
– rozciągający się od Kuby po Wietnam, od Indii po Syrię.
W liberalnym ujęciu taka mieszanka agresji militarnej i
presji ekonomicznej to esencja współczesnego imperializmu.
Marksistowska
teoria
imperializmu
opisuje
imperializm
jako
zjawisko
o
konkretnych
historycznych
przyczynach
i
nie
szuka
jego
źródeł
w
złych
intencjach
czy moralnej degeneracji. W tym ujęciu imperializm
to  strukturalna konsekwencja rozwoju kapitalizmu na
jego zaawansowanym etapie. To moment, w którym dominację
przejmują monopole, kapitał finansowy, a ekspansja
kapitału – bardziej niż towarów – staje się podstawowym
mechanizmem reprodukcji systemu. Militaryzm pełni w tej
logice rolę służebną: ochrania interesy oligarchii
finansowej.
Czy
Rosja pasuje do tej definicji? Wielu lewicowych
komentatorów wciąż niechętnie posługuje się wobec niej
terminem „imperialistyczna”, a niektórzy wręcz go
odrzucają. Jednak jeśli spojrzymy chłodno, analitycznie –
ich opór okazuje się nieprzekonujący. Mimo że rosyjska
gospodarka jest relatywnie słabsza niż amerykańska to
skala i logika jej działania noszą wyraźne cechy
imperializmu. Giganci tacy jak Gazprom czy Rosnieft
funkcjonują jak państwowe monopole – eksportując kapitał i
budując zależność peryferii od centrum. Rosyjscy
oligarchowie, choć formalnie podporządkowani Kremlowi,
stanowią pasożytniczą elitę czerpiącą zyski z wyzysku –
zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego.
Wojny
prowadzone przez Rosję nie są więc jedynie wyrazem jej
agresywnej "natury", ani nie są jakimś metafizycznym
"źródłem zachowania" – są politycznym przejawem logiki
akumulacji kapitału w warunkach kryzysu. Są wynikiem
zderzenia politycznych ambicji z gospodarczym przymusem
ekspansji. Odrzucenie moralizatorskiej, a niekiedy wręcz
orientalizującej ("Rosja nigdy nie była Europą") narracji
liberalnej pozwala dostrzec w tych działaniach coś więcej
niż „zło” – dostrzec ich systemowe źródła.
Czy to
oznacza, że Rosja jest tak samo imperialistyczna jak Stany
Zjednoczone? Nie do końca. USA to centrum globalnego
kapitalizmu – technologicznie zaawansowane, finansowo
hegemoniczne. Rosja natomiast to potęga drugiego rzędu,
ale to nie przekreśla jej aspiracji i praktyk
imperialnych. Podobnie nietrudno zauważyć tendencję do
bagatelizowania kompetencji Rosji w zakresie "wytwarzania
zgody" na wojnę. Rosja stosuje te same techniki co USA –
choć z mniejszą skutecznością i na bardziej ograniczoną
skalę. 
Spór o
to, czy Rosję można nazwać imperialistyczną, nie jest
akademicką ciekawostką. Ma on realne implikacje
polityczne. Część lewicy – zwłaszcza na Zachodzie – widzi
w Moskwie siłę antyhegemoniczną, przeciwwagę dla dominacji
USA. To jednak błąd: Rosja nie jest alternatywą dla
imperializmu, lecz jego wariantem. Jej działania w
Ukrainie, Gruzji czy Afryce pokazują, że korzysta z tych
samych instrumentów dominacji co zachodnie mocarstwa –
choć czyni to mniej sprawnie.
Rosja
jest państwem imperialistycznym – zarówno według
liberalnych, jak i marksistowskich kryteriów. W ujęciu
liberalnym to państwo ekspansywne, militarne, zaborcze. W
marksistowskim – struktura zdominowana przez monopole,
oligarchię i kapitał eksportowy. Różnice dotyczą jedynie
stopnia i skuteczności. W globalnym świecie rywalizacji i
przemocy Rosja pozostaje graczem drugiej ligi – lecz gra
według tych samych brutalnych zasad, co liderzy.
Posted on: 2025-04-07
Post. 7. Od społeczeństwa dobrobytu do społeczeństwa bunkru.
Huzarów śmierci nigdy nie kochałem,
Ani moździerzy o wdzięcznych imionach,
Więc gdy się wielkie dni zbliżały do nas,
Nie czyniąc szumu prędko wyjechałem.
(Hugo Ball)
Od kilku lat Europa znów żyje w cieniu wojny. Polska kupuje
czołgi i systemy rakietowe, Francja i Niemcy – te gospodarcze
lokomotywy Unii Europejskiej – zwiększają wydatki na
zbrojenia, porzucając nawet doktryny "fiskalnej
odpowiedzialności". Nikt już nawet nie udaje, że państwo nie
ma własnych pieniędzy, ale nie myślcie, że państwo ma je dla
Was. 
W mediach zamiast rzeczowej debaty o celach i kosztach
militaryzacji dominuje wojenna panika. Podczas gdy każda
złotówka i euro wydane na system opieki medycznej, edukację
czy pomoc społeczną są skrupulatnie analizowane i
przedstawiane jako "niepotrzebne obciążenie budżetu", na
wojsko pieniądze płyną szerokim strumieniem.  
Militaryzacja nie podlega bowiem potocznej w liberalnych
"demokracjach" logice zaciskania pasa – odbywa się w
atmosferze społecznego przyzwolenia, bez podstawowych pytań:
kto faktycznie czerpie zyski z tego wyścigu zbrojeń? Jakie
będą długofalowe konsekwencje tej polityki dla naszego
bezpieczeństwa i dobrobytu?
Dla elit wojna i strach przed wojną to przede wszystkim
biznes. Nasz strach i poczucie zagrożenia skutecznie
przekuwają na zyski akcjonariusze koncernów zbrojeniowych:
niemieckiego Rheinmetall, amerykańskiego Lockheeda Martina,
brytyjskiego BAE Systems i dziesiątek innych "graczy". Ich
fabryki pracują pełną parą, a notowania giełdowe biją rekordy
za każdym razem, gdy gdzieś na świecie wybucha kolejny kryzys
dyplomatyczny lub ktoś zaczyna strzelać.
Ale to nie wszystko. Militaryzacja to także potężny mechanizm
redystrybucji środków publicznych – miliardy z są
transferowane do kieszeni wąskiej grupy dostawców broni,
podczas gdy szpitale, szkoły i transport publiczny walczą o
przetrwanie.  
Wojna i groźba wojny to nie tylko realne zagrożenia
polityczne. To także wyjątkowo skuteczne narzędzia zarządzania
społeczeństwem. Strach przed zewnętrznym wrogiem:  
- Usprawiedliwia utrzymywanie niskich wydatków socjalnych
("Nie stać nas na podwyżki dla nauczycieli, bo musimy kupić
czołgi"),
- Legitymizuje ograniczanie praw pracowniczych ("W czasach
zagrożenia musimy być konkurencyjni"),
- Poszerza uprawnienia służb kosztem wolności obywatelskich,
- Pozwala wycofywać się z międzynarodowych zobowiązań
humanitarnych.
Polska już w 2022 roku, pod pretekstem "zagrożenia" (głodni
ludzie), zawiesiła prawo do ubiegania się o azyl na granicy z
Białorusią, a ostatnio władza, ówczesna "demokratyczna
opozycja", przyklepała to zawieszenie ustawą. I nikt nawet nie
ubolewa nad praworządnością. Teraz dyskutuje się o wycofaniu
Polski z Konwencji Ottawskiej o zakazie min przeciwpiechotnych
– wszystko w imię "elastyczności obronnej".
Tymczasem ta polityka ma konkretne, negatywne konsekwencje:
1. Odciąga zasoby od walki z kryzysem klimatycznym – podczas
gdy potrzebujemy miliardów na transformację energetyczną,
rządy przeznaczają je na broń,
2. Pogłębia nierówności społeczne – bo kto zapłaci za ten
wyścig zbrojeń? Średnia i niższa klasa, oczywiście,
3. Przyspiesza degradację systemu opieki zdrowotnej – w Polsce
już dziś brakuje lekarzy, a pieniądze idą na zakup dronów,
4. Utrwala toksyczną politykę wiecznego konfliktu – zamiast
szukać rozwiązań dyplomatycznych, inwestujemy w eskalację,
5. Jest młynem na wodę dla prawicowej ekstremy, która w wielu
państwach Europy jest coraz to bliżej realnej władzy.
Czy jest alternatywa? W obliczu przyspieszającego uwiądu
pozycji USA w Europie i trudnej do oszacowania siły Rosji w
stosunku do jej zapędów trudno sobie wyobrazić szybką i
głęboką demilitaryzację Polski i Europy. Ale to nie znaczy, że
nie ma alternatywy dla obecnego przyspieszenia wojennego bicia
piany i bicia monet na potrzeby wydatków na broń. Lewica nie
jest skazana na przytakiwanie militaryzmowi!
Europa nie stanie się bezpieczniejsza przez kolejne kontrakty
zbrojeniowe. Bezpieczeństwo buduje się poprzez sprawiedliwość
społeczną, niezależną dyplomację. Militarystyczna spirala
służy wyłącznie wąskiej grupie interesów. Dobrym punktem
wyjścia dla dyskusji są pytania o przejrzystość w zamówieniach
wojskowych (Kto podejmuje decyzje i z jakich powodów?),
publiczna debata o prawdziwych potrzebach obronnych (zamiast
ślepego naśladowania amerykańskiej agendy) i połączenie
postulatów bezpieczeństwa z socjalnymi, a przede wszystkim
trzeźwa ocena zagrożeń.
Militaryzm jest dla elit politycznych ścieżką ucieczki od
polityki. Gdy brakuje wizji rozwiązania kryzysów społecznych,
gospodarczych czy ekologicznych, rządzący sięgają po prosty
schemat zastąpienia społeczeństwo dobrobytu projektem
społeczeństwa twierdzy. Militaryzm jest wygodny dla elit, bo
kolejne "historyczne" zakupy czołgów i armat łatwo wpisać w
rubryczce "sukcesy", przynajmniej do momentu, gdy wojna
naprawdę nie wybuchnie. Militaryzm ujednolica dyskurs — gdy
wszyscy stają "murem za mundurem" nie ma miejsca na dyskusje o
podatkach, nierównościach i prawach pracowniczych, nie mówiąc
już o ekologii czy kryzysie legitymizacji władzy. 
Europa po 1945 roku chciała być projektem pokojowej
współpracy. Dziś coraz bardziej staje się zbiorem uzbrojonych
po zęby państw policyjnych, w których prawa socjalne i
polityczne są ograniczane pod pretekstem "obronności". Jestem
jak najdalszy od widocznej gdzieniegdzie na lewicy poczciwej
wiary w to, że putinowska Rosja została "sprowokowana" do
inwazji na Ukrainę, ale za równie wielką naiwność uważam
wiarę, że militaryzm nie jest dla polskich i europejskich elit
wygodną ścieżką ucieczki od odpowiedzialności.
Posted on: 2025-04-02
Post. 6. Nie mówić po prostu "nie". Szkic próby wprowadzenia
do "Wstępu" do "Przyczynku do krytyki heglowskiej filozofii
prawa" (notatka na spotkanie grupy czytelniczej).
Dziś spieranie się z Heglem to najczęściej wyraz
nieszkodliwej ekscentryczności, forma performatywnej sztuki
życia. Ale jeśli chcemy się nauczyć czegoś od Marksa, a
szczególnie jeśli chcemy spróbować pozwolić mówić mu głosem
możliwie bliskim temu, jakim naprawdę mówił, dobrze zajrzeć do
"Przyczynku do krytyki heglowskiej filozofii prawa".
Odniesienia tego typu wydają się odległe, ale odległość od
Hegla i Marksa wydaje się dużo większa niż jest naprawdę za
sprawą zwielokrotnienia intensywności produkcji kultury przez
technologię. Marks miał 13 lat, gdy Hegel umarł, a gdy umierał
sam Marks cztery lata miał Albert Einstein. We wcześniejszych
epokach byliby sobie i nam bardzo bliscy. 
"Przyczynek do krytyki heglowskiej filozofii prawa" to jedyny
większy tekst Marksa poświęcony Heglowi. W jego czasach
filozofia Hegla była oczywistym punktem odniesienia w debatach
intelektualnych. Choć Marks krytykował Hegla, to z młodym
Heglem, zafascynowanym ideałami Rewolucji Francuskiej, z
pewnością łączyło go niemało.
W "Zasadach filozofii prawa" z 1821 roku Hegel przeciwstawiał
liberalnym, indywidualistycznym teoriom społeczeństwa swoją
koncepcję "etyczności" rozumianej jako obiektywna sieć relacji
społecznych, które kształtują jednostkę. Państwo było dla
niego najwyższą formą pojednania wolności jednostkowej z
prawem.  
Hegel pozostawił po sobie tysiące stron notatek do wykładów, a
jego system filozoficzny wywarł ogromny wpływ na Marksa i
Engelsa. Lubię czasem myśleć o Marksie jako o bardziej
konsekwentnym i nowoczesnym hegliście – takim, który nie
stetryczał, jak sam Hegel. Marksowskie (wtórne) gesty
odwracania, zrywania i krytyki mają w dużej mierze charakter
retoryczny i służą odcięciu się od heglowskiej apologii
państwa pruskiego. Konkretność, odejście od idealizmu i
eliminacja romantycznej egzaltacji w języku pozwalają na
bardziej solidne i systematyczne podejście do krytycznego
myślenia.  
We "Wstępie" do "Przyczynku do krytyki heglowskiej filozofii
prawa" Marks podejmuje próbę krytyki heglowskiej filozofii
prawa poprzez analizę społecznych i politycznych uwarunkowań
Niemiec w XIX wieku. To właśnie z tego tekstu pochodzi jeden z
jego najbardziej znanych bon motów: religia jako „opium ludu”.
Dla Marksa religia była zarówno wyrazem rzeczywistej nędzy,
jak i protestem przeciwko niej. Krytyka religii staje się więc
warunkiem koniecznym dostrzeżenia rzeczywistych źródeł
cierpienia i konieczności ich przezwyciężenia.  
Określenie „opium ludu” często czyta się dziś w duchu Nancy
Reagan, jak wezwanie, by nie myśleć i "po prostu powiedzieć
nie". Marks nie zachęca po prostu, by powiedzieć „nie”. Nazywa
religię „westchnieniem uciśnionego stworzenia, sercem
nieczułego świata” i „duszą bezdusznych stosunków”. Historia
powinna zastąpić prawdy nadprzyrodzone prawdą ziemską, ale
krytyka religii powinna prowadzić do krytyki prawa, a ta z
kolei do krytyki polityki. 
Marks uważał, że Niemcy doświadczyły restauracji dawnych
porządków bez wcześniejszej rewolucji z powodu swojego
historycznego zapóźnienia. Niemiecki system polityczny był
skostniały i niezdolny do samodzielnego przekształcenia.
Społeczeństwo niemieckie dzieliło się na kasty, które
wzajemnie się tłumiły, uniemożliwiając jakąkolwiek walkę o
prawdziwą wolność. Władcy Niemiec utrzymywali swoją władzę,
podtrzymując archaiczne struktury społeczne i dbając o ich
reprodukcję.
W tym politycznym i społecznym impasie filozofia powinna
analizować rzeczywiste warunki społeczne, jednak niemiecka
filozofia prawa – na czele z Heglem – wyprodukowała jedynie
abstrakcyjną interpretację i apologię nowoczesnego państwa.
Marks zastanawia się, czy możliwa jest w Niemczech rewolucja,
która nie tylko pozwoli im dogonić nowoczesne kraje, ale wręcz
od razu przenieść je na wyższy poziom rozwoju społecznego.
Jako siłę zdolną do tak radykalnej zmiany wskazuje proletariat
– klasę, która nie ma nic do stracenia i która, by się
wyzwolić, musi zakwestionować cały istniejący porządek.
Wyzwolenie proletariatu oznacza wyzwolenie całego
społeczeństwa.  
Jeśli niemiecka rewolucja ma się udać, musi być gruntowna i
powszechna – częściowa zmiana polityczna nie wystarczy.
Konieczne jest całkowite zniesienie istniejących stosunków
politycznych i społecznych. Zdaniem Marksa proletariat
potrzebuje filozofii jako przewodnika, ale jednocześnie
filozofia nie może się urzeczywistnić bez proletariatu.
Proletariat uzbrojony w filozofię miał stać się siłą zdolną do
obalenia starego świata i stworzenia nowego – świata, w którym
człowiek będzie naprawdę wolny. 
Niektórzy hegliści zarzucają Marksowi, że krytykował Hegla,
ale nigdy nie rozliczył się jasno z tym, co mu zawdzięczał.
Marek Siemek – heglista-marksista, który mnie samego
wprowadził do filozofii – uważał "Przyczynek do krytyki..." za
tekst niedialektyczny, a nawet nietranscendentalny. Zarzucał
Marksowi, że pod wpływem Feuerbacha jedynie odwrócił podmiot i
orzecznik, omijając sedno problemu – heglowską filozofię
prawa, rozumianą jako „próbę ujęcia samej przedmiotowości
społecznej jako takiej w jej całościowej strukturze”.
Siemek twierdził, że „dojrzały Marks” pozostał „więźniem”
swojej nieudanej krytyki Hegla, przez co „nie mógł pozostawić
swoim uczniom i następcom żadnych jasnych i jednoznacznych
sformułowań dotyczących typowo heglowskich zagadnień teorii
państwa, prawa i władzy politycznej”. Konsekwencją tego
niespłaconego długu wobec Hegla było, według Siemka,
poświęcenie „samej przedmiotowości społecznej” oraz
„międzypodmiotowej przestrzeni racjonalnego dyskursu”, która
ustąpiła miejsca wszechobecnej przemocy.  
Zdaniem Siemka, gdyby Marks spłacił swój dług wobec Hegla,
marksizmowi łatwiej byłoby zmierzyć się z problemem władzy
politycznej i jej roli w społeczeństwie i być może nie
wydarzyłby się stalinizm.
Przeczytałem tekst Stalina o dialektyce i nie wydaje mi się,
by Marks był w stanie Stalina uratować. Nie interesuje mnie
też szczególnie kwestia wzajemnych długów filozofów wobec
siebie, a już tym bardziej ich „spłacania”. To akademickie
kwestie, czasem przydatne do zrobienia porządnego przypisu.
Marks krytykował Hegla, ale przejął od niego więcej, niż
chciał przyznać – zwłaszcza w kwestii rozumienia świadomości,
która, podobnie jak wszystko w marksizmie, jest niezrozumiała
poza społeczeństwem.
Heglowska krytyka uwikłania świadomości w struktury społeczne
i marksowska krytyka ekonomii politycznej to tak naprawdę ten
sam projekt. Hegel nie traktował myślenia jako narzędzia – dla
niego było ono częścią rzeczywistości. Świadomość rzadko zdaje
sobie sprawę z własnych uwarunkowań i nigdy w pełni ich nie
obejmuje.
Marksowska krytyka religii, prawa i państwa to nie tylko
rozpoznanie ich funkcji ideologicznych, ale także próba
zrozumienia, że nie są one neutralnym odbiciem rzeczywistości,
lecz jej aktywnym kształtowaniem. Ideologia nie jest jedynie
„fałszywą świadomością” – pełni również funkcję organizującą
rzeczywistość społeczną. Dzięki temu podwójnemu rozumieniu
krytyki przestaje ona być jedynie przedrzeźnianiem systemu, a
staje się przyczynkiem do jego opisu i zmiany.
Posted on: 2025-03-25
Post 5. Nie kłamać - wyzwania lewicy w kontekście
ludobójstwa w Gazie i uporczywego trwania nierówności między
Północą a Południem.
Dziś przeczytałem, że Izrael zabił jednego z moich ulubionych
reporterów ze Strefy Gazy – dwudziestoczteroletniego Hosama
Szabata.
Po raz pierwszy zwróciłem na niego uwagę, oglądając nagranie,
w którym palestyńska dziewczynka mówiła mu, jak bardzo się
cieszy, że go widzi, bo myślała, że stał się męczennikiem. Nie
wiem, czy ta dziewczynka jeszcze żyje. Od tamtego czasu Izrael
zabił bardzo dużo dzieci.
W minioną niedzielę uczestniczyłem w demonstracji solidarności
z Palestyną w Krakowie. Miałem okazję wygłosić krótkie
przemówienie, które rozpocząłem od historii innego młodego
Palestyńczyka. Jadąc rowerem przez dzielnicę Al-Tufah w
pobliżu miasta Gaza, znalazł on martwe niemowlę wyrzucone na
ulicę falą uderzeniową po izraelskiej bombie.
Według ostrożnych szacunków palestyńskiego Ministerstwa
Zdrowia, w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy takich
"tragicznych przypadków", jak zwykły mówić o tych wydarzeniach
korporacyjne media, było ponad 50 000. Tymczasem bardziej
wiarygodne dane z magazynu The Lancet wskazują, że liczba
ofiar izraelskiego ludobójstwa już dawno przekroczyła 200 000.
Podczas wystąpienia mówiłem o nierozerwalnych związkach między
kapitalizmem, imperializmem i oporem wobec nich. System, który
produkuje izraelską nekropolitykę, to ten sam system, który
wyzyskuje pracowników, niszczy środowisko naturalne i utrwala
patriarchalne struktury władzy.
Na demonstracji obecnych było pół tuzina organizacji
politycznych. Sprawa palestyńska stanowi punkt przecięcia
licznych wątków krytyki systemowej. Refleksja o Palestynie
nieuchronnie prowadzi do pytania, w jaki sposób imperializm i
kapitalizm kształtują rzeczywistość społeczną na wszystkich
jej poziomach - prawda ta jest zawsze blisko, nawet jeśli nie
zawsze oczywista, zasłonięta bezpośrednią przemocą.
Kapitalistyczna logika zysku, ze swymi nieodłącznymi
kryzysami, produkuje nie tylko materialne odpady, ale i
ludzkie tragedie. Nie zawsze przybiera to tak drastyczne formy
jak w Strefie Gazy czy na Zachodnim Brzegu - wystarczy
wspomnieć, że gdyby NFZ był finansowany na poziomie
europejskiej średniej, w Polsce co roku umierałoby o 10 000
osób mniej.
Choć stosunkowo łatwo wyobrazić sobie poprawę funkcjonowania
systemu opieki zdrowotnej w Polsce, to już wykorzenienie
systemowo wytwarzanej przemocy w skali globalnej wymagałoby
fundamentalnej przemiany całego światowego porządku
politycznego.
Przemoc imperialistyczna odgrywa kluczową rolę w utrwalaniu
globalnego systemu wyzysku. Jak trafnie - być może niechcący -
zauważył wiceprezydent USA w przemówieniu na forum bogatych
nerdów, pierwotny zamysł globalizacji zakładał utrwalenie
istniejącej hierarchii: państwa peryferyjne miały na zawsze
pozostać na niższych szczeblach globalnych łańcuchów wartości.
Ta nierówna wymiana gospodarcza i polityczna między Globalną
Północą a Południem stanowi fundament kapitalistycznego
systemu wyzysku. Nic więc dziwnego, że Północ nieustannie
rewitalizuje kolonialne narracje i zwalcza wszelkie próby ich
dekonstrukcji podejmowane przez rdzenne społeczności. To
dlatego korporacyjne media demonizują palestyński, jemeński,
libański opór tak jak dawniej demonizowały opór kenijski czy
południowoafrykański.
Imperialistyczna przemoc służy systematycznemu tłumieniu oporu
przeciwko wyzyskowi. Gdy opór okazuje się skuteczny, kapitał
zmuszony jest zmierzyć się z rzeczywistymi kosztami produkcji,
co z kolei zaostrza i przyspiesza nadejście kryzysów
systemowych. To dlatego system tak bardzo upiera się przy
trwaniu projektów politycznych w rodzaju izraelskiego, czy
południowoafrykańskiego apartheidu. 
Globalny kapitalizm kreuje iluzję zunifikowanego systemu
wymiany, rzekomo opartego na wspólnych regułach to kapitalizm
rodem z książek Fernanda Braudela - w którym elity Globalnej
Północy nieprzerwanie utrzymują dominującą pozycję ale dzieje
się to dzięki wolnemu handlowi czy też międzynarodowemu ładowi
opartemu na regułach. W tym narracyjnym konstrukcie niedolę
Globalnego Południa przedstawia się jako wynik nieudanej
implementacji kapitalizmu, podczas gdy bogactwo Północy ma
rzekomo świadczyć o jego sukcesie.
Ta ideologiczna zasłona celowo pomija fakt, że sama nierówna
wymiana oraz imperialistyczna przemoc stanowią nieusuwalne
elementy kapitalistycznego systemu produkcji w jego obecnej
formie.
Przezwyciężenie tej nierównowagi wymaga przezwyciężenia
imperializmu. Oczekiwanie, że kapitalistyczne elity i ich
państwa zaakceptują rozwiązania, które zagrożą ich zyskom jest
naiwnością. Dla państw Południa kluczowe dla przezwyciężenia
imperializmu jest, jak to ujęli towarzysze z Progressive
International w analizie koncepcji Nowego Międzynarodowego
Porządku Ekonomicznego (NIEO) dekolonizacja i suwerenność
gospodarcza, w ramach której uniezależnią się technologicznie
od Północy, odzyskają kontrolę nad finansami i zmobilizują
swoje zasoby wokół dobrobytu społeczeństw i rozwoju poprzez
ustanowienie polityki przemysłowej skoncentrowanej na tych
celach z uwzględnieniem kwestii ekologii.
Lewica w naszej części świata nadal albo wprost wspiera
imperializm, militaryzm i neoliberalizm, a jej wizje zielonej
przyszłości nie zawierają niezbędnego komponentu
dystrybutywnego w odniesieniu do gospodarki i polityki, albo
nie wprost przez bicie naokoło krzaka w kwestii socjalizmu i
potrzeby głębokiej systemowej zmiany, a nawet samego faktu
istnienia antagonizmu klasowego. Samo kontrowanie prawicowych
narracji, szczególnie jeśli ogranicza się do postulatów
lepszego zarządzania tym samym systemem czy też dolania
jakiejś ilości zasobów w tym, czy innym miejscu jest skazane
na porażkę, co widać doskonale na przestrzeni ostatnich
kilkunastu lat w całej Europie.
Spora część tych problemów wynika z lęku przed wyalienowaniem
klas pracujących. Prawicy udaje się skutecznie pokazywać, że
solidarność z Południem to "wyższe podatki" a lewicy słabo
wychodzi pokazywanie, że imperializm i kapitalizm krzywdzi
pracowników na całym świecie. Skuteczne zaatakowanie
kapitalizmu na Północy wymaga zaadresowania nierówności między
Południem a Północą przy jednoczesnym powodzeniu
demokratycznej i ekologicznej transformacji systemu "w domu".
Dla przezwyciężenia tego lęku kluczowe jest zrozumienie, że
imperializm i kapitalizm NAPRAWDĘ krzywdzą pracowników na
całym świecie, a więc także "w domu"! Outsourcing pracy to
wyścig na dno w kwestii standardów pracy. Naftowi prywaciarze
czerpią zyski z wojen i kolonializmu, a więc publiczne
odnawialne źródła energii obniżają koszta i przynoszą pokój.
Migracje są spowodowane kapitalistyczną nekropolityką, a brak
solidarności z osobami w drodze pozwala rządzącym dzielić nas
i łatwiej nami rządzić...
Kluczowe dla powodzenia internacjonalistycznej polityki
uniwersalnej pracowniczej solidarności są odwaga dociekania i
mówienia prawdy o związkach naszych lokalnych zmagań z
globalną machiną wyzysku, oraz budowanie ruchu na rzecz
systemowej zmiany, a nie tylko lepszego zarządzania systemem.
Prawicowy populizm podrzuca łatwe do zrozumienia propozycje
rozwiązań jak cła czy ksenofobia. Lewica musi umieć zaoferować
klasie pracującej nie tylko lepsze propozycje, ale muszą one
być równie łatwe do zrozumienia. To nie oznacza, że musimy
kłamać albo uważać ludzi za głupków i mówić do nich jak do
głupków! My też możemy pokazać gdzie jest wróg, ale możemy
przy tym nie kłamać! Możemy mieć dobrą pracę na planecie, na
której da się żyć! Nie możemy mieć dobrej pracy na planecie,
na której da się żyć i jednocześnie prawie 3000 miliarderów.
Naszej dumie i godności nie zagrażają uchodźcy, zagrażają jej
dyrektorzy korporacji! Osadzenie internacjonalizmu w
zmaganiach klasowych może pomóc zastąpić cynizm i resentyment
solidarnością i wspólnotą gniewu.
Redystrybucja władzy na skalę globalną jest konieczna i nie
wykonamy za Globalne Południe jego pracy, ale poprzez rzucenie
wyzwania kapitałowi "u nas" możemy wesprzeć tę redystrybucję
rozwiązując jednocześnie nasze własne problemy polityczne.
Posted on: 2025-03-24
Post 4. Miraż drugiej szansy. Czytając "Drugą szansę"
Zbigniewa Brzezińskiego.
Przeczytałem "Drugą szansę" Zbigniewa
Brzezińskiego. Jedną z najciekawszych cech tej książki jest
to, że została napisana w 2007 roku, tuż przed kryzysem
finansowym z 2008 roku (polskie tłumaczenie ukazało się w 2008
roku). Kryzys finansowy 2008 roku pokazał tym, którzy z
różnych powodów jeszcze o tym nie wiedzieli, że kapitalizm
jest niestabilny. Skutki kryzysu uderzyły przede wszystkim w
klasę pracującą. Elity kapitalistyczne zostały osłonięte przez
państwo. Okazało się, że państwo ma jednak swoje pieniądze /s
– ale tylko dla bogatych. Kryzys ten zachwiał rolą USA jako
globalnego hegemona.
Po pierwsze, osłabił zaufanie do dolara jako waluty rezerwowej
i podważył system finansowy oparty na jego dominacji. Po
drugie, wiele państw zaczęło kwestionować USAńską kontrolę nad
instytucjami takimi jak Bank Światowy i Międzynarodowy Fundusz
Walutowy. To z kolei przyczyniło się do wzrostu znaczenia
alternatywnych instytucji finansowych, takich jak Azjatycki
Bank Inwestycji Infrastrukturalnych czy New Development Bank.
Wreszcie, kryzys podważył rolę USA jako „globalnego
policjanta”. Proces wycofywania się USAn z przewodnich, nie
mówiąc o zwycięskich pozycjach w różnych konfliktach trwa
długo, ale jest faktem. Od ponad półtora roku Stany
Zjednoczone nie są w stanie złamać humanitarnej blokady
morskiej jednego z najbiedniejszych państw świata – Jemenu.
Od kilku tygodni w Białym Domu po raz drugi rezyduje Donald
Trump, który w czasach, gdy Brzeziński pisał Drugą szansę,
komentował politykę i kulturę w programie radiowym Trumped!.
Większość komentatorów życia politycznego analizuje jego
postać w kategoriach psychologicznych lub snuje teorie
spiskowe, jak gdyby obecne wydarzenia nie były kontynuacją
tendencji, które opisywano z różnych perspektyw już wcześniej.
Książka Brzezińskiego jest jednym z takich opisów.
Jak wszyscy liberałowie, autor Drugiej szansy przyjmuje w
swojej analizie wiele arbitralnych założeń, a większość jego
poprawnych wniosków to banały. Za punkt wyjścia przyjmuje
upadek ZSRR i moment, gdy USA pozostały jedynym
supermocarstwem. Opowiada historię trzech prezydentów –
George’a H.W. Busha, Billa Clintona i George’a W. Busha.
Zdaniem Brzezińskiego prezydentura George’a H.W. Busha była
przykładem kompetentnego zarządzania kryzysowego przy braku
strategicznej wizji. Nie potrafił on przekuć sukcesów – takich
jak przeprowadzenie USA przez okres rozpadu ZSRR i zwycięstwo
w wojnie z Irakiem – w trwałą transformację globalnej
polityki. Brzeziński obwinia go za brak zdecydowanych działań
na rzecz demokratyzacji Rosji i „stabilizacji” Bliskiego
Wschodu. Kolejny prezydent, Bill Clinton, również – zdaniem
Brzezińskiego – nie wypracował spójnej strategii zapewniającej
globalną stabilność. Najsurowszej krytyce poddany został
jednak George W. Bush, którego militarne eskapady i
ignorowanie sojuszników podważyły reputację USA i przyczyniły
się do wzrostu antyUSAńskich nastrojów na świecie.
Najciekawsza jest końcówka książki. Spoglądając w przyszłość z
niepokojem, Brzeziński wykazuje więcej historycznej
perspektywy niż w rozdziałach poświęconych trzem prezydentom.
Wskazuje, że za erozję pozycji USA odpowiadały strategiczna
niecierpliwość, brak rozwagi w działaniach militarnych i
ideologiczne zadufanie. Nie dostrzega jednak czegoś, co już w
2008 roku było oczywiste, a dziś stało się wręcz banalnym
faktem – strukturalnego kryzysu imperialistycznego
kapitalizmu.
Brzeziński ubolewa nad degradacją pozycji USA, sugerując, że
lepsze zarządzanie mogłoby powstrzymać ten proces. W tym
aspekcie przypomina dzisiejszą umiarkowaną lewicę, która
pokłada nadzieję w sprawnym zarządzaniu jako remedium na
kryzys klimatyczny, faszyzm czy konsolidację władzy w rękach
technooligarchii. Nostalgia Brzezińskiego za „lepszym”
przywództwem ignoruje fundamentalną sprzeczność leżącą u
podstaw USAńskiej dominacji – dążenie do akumulacji kapitału
odbywa się kosztem globalnej stabilności.
Idea, że USAńska potęga mogłaby kiedykolwiek służyć
stabilizacji świata, jest burżuazyjną fantazją. Instytucje
wychwalane przez Brzezińskiego – NATO, globalny ład finansowy,
kompleks militarno-przemysłowy – nie są neutralnymi
mechanizmami antykryzysowymi. Są narzędziami imperialistycznej
eksploatacji. Brzeziński opisuje okres po upadku ZSRR jako
szansę na oświecone USAńskie przywództwo. Dziś wiemy, że był
to czas narastania sprzeczności kapitalizmu, które zachwiały
systemem już rok po publikacji Drugiej szansy.
Brzeziński twierdzi, że polityka Busha podzieliła sojuszników
USA i zjednoczyła jej wrogów, sugerując, że bardziej
strategiczne (czytaj: sprytniejsze) użycie siły mogłoby temu
zapobiec. Jednak jego analiza pomija materialne uwarunkowania
USAńskiego interwencjonizmu – konieczność kontroli zasobów
energetycznych, tłumienia ruchów wyzwoleńczych i utrzymania
systemu kolaborujących elit.
Brzeziński błędnie określa wojnę w Iraku jako strategiczny
błąd. W rzeczywistości była ona nieuniknioną konsekwencją
systemu, w którym malejące korzyści z militaryzacji akumulacji
kapitału prowadzą do erozji hegemonii USA.
Najbardziej niefrasobliwe w jego analizie są spekulacje o
rosnącej potędze Chin. Brzeziński sugeruje, że dobrze
zarządzany sojusz atlantycko-pacyficzny mógłby włączyć Chiny
do USAńskiego porządku światowego i jednocześnie powstrzymać
Rosję od destrukcyjnych działań. To podejście świadczy raz
jeszcze o jego całkowitym niezrozumieniu sprzeczności systemu
kapitalistycznego.
Brzeziński kończy swoją książkę apelując o „drugą szansę” dla
USAńskiego przywództwa, opartego na konsensusie, strategicznej
cierpliwości i „oświeconym” interesie własnym. 
O socjalistycznej lewicy mówi się niekiedy, że często miewa
rację zbyt wcześnie. Analizy i zalecenia Brzezińskiego były
nie tylko naiwne, ale już w momencie ich formułowania
przestarzałe.
Dekada po publikacji Drugiej szansy nie przyniosła żadnej
„drugiej szansy” dla USA, lecz jedynie przyspieszenie ich
upadku. Kryzys finansowy 2008 roku obnażył zgniliznę
neoliberalnego porządku, a kolejne lata tylko potwierdziły, że
USAński kapitalizm nie jest w stanie pokojowo rozwiązać
własnych sprzeczności.
Upadek USA nie wynika z błędów przywódców, lecz z wyczerpania
kapitalistyczno-imperialistycznego systemu. Sprzeczności,
które Brzeziński próbował opisać, nie są chwilowymi
potknięciami, lecz permanentnym kryzysem wpisanym w logikę
imperialnej hegemonii.
Najbystrzejszy neolib zawsze będzie tępakiem przy średnio
rozgarniętej marksistce.
Posted on: 2025-03-21
Post 3. Kraków po wyborach.
 Frekwencja: 16,2%
Ewa Sładek: 7,98%
Bez przełomu w Krakowie – PO-PiS, dziadocen i liberalna
mizeria w Senacie trwają. Przy niskiej frekwencji kandydatka
Razem zdobyła solidne 7,98%. Obawiam się, że partia, skupiona
na kampanii prezydenckiej, nie wyciągnie wniosków. Ewa Sładek
nie przegrała z powodu braku kompetencji – to charyzmatyczna
polityczka, której mandat byłby wartością dla Senatu i lewicy
w parlamencie. Nie chodzi też o złe postulaty partii –
większość jest dobra, choć są wyjątki, wspomnę o nich niżej.
Problem leży głębiej: lewica dopiero buduje potencjał, a
zwycięstwa to wciąż wyjątki, nie reguła. Poza tym dobre
postulaty to za mało. Partia walcząca o władzę musi albo
wpisać się w dominujące trendy, albo skutecznie je zmieniać.
Razem próbowało tego pierwszego przez pięć lat – start z listy
Nowej Lewicy reanimował eseldowskie zombie, a odklejenie się
od NL zrobiło to ponownie (transfery z/do stowarzyszenia
Wspólne Jutro a.k.a "biejatowcy").
Skończmy z nekromancją! Pora spalić za sobą mosty prowadzące
do Czarzastego!
Liczyłem, że ten rozłam będzie szansą na solidny zwrot w lewo
– w otwartą, antysystemową narrację. W kampanii do Senatu
pojawiły się wątki klasowe, wskazywanie korporacji i bogaczy
jako źródeł problemów, ale większość energii poszła w
bezpieczne, choć słuszne postulaty. Razem ma ludzi z charyzmą
i umiejętnościami, ale teoria polityczna musi porywać masy! A
Polacy w zmianę nie wierzą – prawie 85% wyborców zostało w
domach! Mam nadzieję, że Partia Razem przestanie być partią
założoną przez socjalistów i partią, w której są socjalistki i
stanie się partią realnej, systemowej zmiany.
Pewnie wrócimy do tej rozmowy po wyborach prezydenckich.
Teraz o błędach. Po pierwsze, „prawa mężczyzn”. Tak, system
krzywdzi mężczyzn, ale nie w sposób symetryczny wobec kobiet!
Lewica nie powinna budować fałszywej równowagi – problemy
takie jak presja społeczna czy opieka psychiatryczna można
ująć w ramach walki z patriarchatem. Po drugie, polityka.
Jeśli Razem ma realnie walczyć z kryzysem klimatycznym,
patriarchatem, kapitalizmem i imperializmem, nie zrobi tego
półśrodkami typu „opodatkujmy bogatych”. To krok, ale nie cel.
Potrzeba odwagi i konsekwencji. Chciałbym wrócić do partii,
ale nie zrobię tego, jeśli nie zobaczę, że nie ma groźby
powrotu do reanimacji eseldowskiego truchła i dopóki nie
skończy się głaskanie facecików po główkach, oraz bicie wokół
krzaka w kwestii krytyki systemu. Do tego czasu – kibicuję i
będę się starał wspierać na ile mogę. Powodzenia! Gratuluję
Ewie Sładek i krakowskim Razemkom BARDZO solidnej pracy w
kampanii. Minimalnymi zasobami (kampania nie wyglądała na
bogatą) udało się Wam zwrócić uwagę dużej liczby osób. Bądźcie
z siebie dumne!
Posted on: 2025-03-18